เหล่าผู้ต่อต้านทุนนิยมต่างโจมตีว่าทุนนิยมเป็นแนวคิดเลวทรามที่ทำให้ทุกคนต้องคิดแต่เรื่องการหาเงิน บีบให้ทุกคนคิดแต่เรื่องการเอาตัวรอดและเป็นคนเห็นแก่ตัว คลั่งวัตถุนิยม จึงเรียกร้องให้รัฐบาลเข้ากำกับดูแลภาคธุรกิจ เป็นผู้กระจายทรัพยากรรวมถึงวางแผนกำหนดทิศทางเศรษฐกิจ โดยไม่รู้ตัวเลยว่าสิ่งที่ตัวเองกำลังโจมตีอยู่ทุกวันนี้ไม่ใช่ผลลัพธ์ของทุนนิยม แต่เป็นผลมาจากการอนุญาตให้รัฐเป็นผู้ผูกขาดการผลิตและควบคุมปริมาณเงินแต่เพียงผู้เดียว หลงเชื่อวาทกรรมเงินเฟ้อเป็นสิ่งที่ดีของภาครัฐ ปล่อยภาครัฐเล่นบทบาทพระผู้ช่วยให้รอด และยินยอมยกอำนาจให้ภาครัฐมากขึ้นๆ จนมันขยายตัวเข้าควบคุมบงการในแทบทุกมิติ โดยเชื่อว่ามันสามารถเป็นสัพพัญญูผู้แก้ปัญหาและปัดเป่าความทุกข์ยากให้ออกห่างจากชีวิตประชาชน

และที่ขาดไปไม่ได้ คือคนกลุ่มนี้จำนวนมากประณามสังคมวัตถุนิยม แต่กลับเชื่อในปรัชญาวัตถุนิยมวิภาษวิธี 5555555555

#siamstr 

 Chapter 3 เสร็จแล้วโว้ยยยยยยยย ยาวนานมาก เหลืออีก 6 บท กรีดร้องงงงงงง 😭

#siamstr 

 แดรกฟรีมีเกียรติ กราบขอบพระคุณ @TungKukk  555555 🤩🤩

#siamstr https://image.nostr.build/12b89c921ac24722d53a3cfa0051b1f5b1c440a6fd34e4faff616779de27c157.jpg  

 ประโยคที่ชอบที่สุดจากคลิปนี้เลยคือ

“All that modern mainstream economics really does is cloak the Santa Claus fable in scientific terminology.”

แรงมาก 55555 😂

#siamstr

https://www.youtube.com/watch?v=PHJxSoZPUI8 

 อืมมมมมม 🤔 nostr:note1c0hc5z7c7uglstrwf20y7cmdud5tuljah8sxrzzwfjylecfmygeqzxulhj 

 น่าสนใจ อยากอ่านอะ แต่กองดองเต็มไปหมดเลย 😭

#siamstr nostr:note18glxxdzmz9547srkhzqxmatmgkvs3cxr5dlt7hvk35jsvz8vr0gqkrd2aj 

 ไปเจอมีมนี้มา เกียดอ่า 5555555555555555 🤣

#siamstr https://image.nostr.build/d91ee30f3688d75cae422d065d6ba0deec55aaeb1bce6c28822f1695cd1ad668.jpg  

 สืบเนื่องจากประเด็นที่ถกกับพี่ปกป้องใน Discord เมื่อคืน ผมมองว่ายิ่งไม่แปลกใจที่ทุกวันนี้ธุรกิจและหน่วยงานต่างๆ ถูกใช้เป็นเครื่องมือตาม agenda ทางการเมือง และเกิดพฤติกรรมแบบทุนนิยมอุปถัมภ์ (crony capitalism) เล่นพรรคเล่นพวกกันได้ง่ายขึ้น

มันเป็นเพราะอะไร และมันเชื่อมโยงกลับมาที่เรื่องเงิน (money) ยังไง?

(1/4)

#siamstr 

 ขอบคุณพี่ @ Thairatel pk มากๆ เลยครับสำหรับการแลกเปลี่ยนมุมมองและเรื่องเล่าต่างๆ วันนี้ เฮียความรู้เยอะมว้ากกกกก เดี๋ยวไว้วันหลังมาขอเรียนรู้ใหม่นะครับ 555

ใครผ่านมาเห็นโพสต์นี้แล้วอยากให้ feedback สำหรับนำไปปรับปรุงบอกได้เลยนะครับ เรื่องไหนยากไปหรืออยากให้ขยายความเพิ่มบอกได้ครับผม

ปล. ขอบคุณ @TungKukk ด้วยที่เป็นแม่งาน 🤩

#siamstr 

 ขอเขียนเพิ่มเติมซะหน่อยละกัน

อันนี้ผมคิดเล่นๆ ว่าเป็นอีก 1 ตัวอย่างสะท้อนว่ายิ่งภาครัฐใช้ กม. แทรกแซงยิ่งเละนะครับ มันจะทำลายวัฒนธรรมการให้ทิปเอาได้เลยในระยะยาว

เดิม milton friedman เคยบอกว่าการให้ทิปเป็นวิธีการหาทางออกของตลาดรูปแบบหนึ่ง ในการให้รางวัลคนที่ทำดีและลงโทษคนที่บริการห่วย เป็นการหาทางออกอย่างชาญฉลาดโดยไม่ต้องพึ่งกลไกรัฐ

ทุกวันนี้กลายเป็นอะไรไปแล้วก็ไม่รู้สินะ 

ส่วนนึงผมมองว่าอาจเป็นเพราะประชาชนถูกทำให้ชีวิตอยู่ยากขึ้นจนต้องเห็นแก่ตัวเพื่อเอาตัวรอด (จากเดิมไม่ได้ทิปอาจจะแค่เสียโอกาส แต่ตอนนี้ถ้าไม่ได้ทิปอยู่ไม่ได้แล้ว นายจ้างเองก็อาศัยช่องโหว่ตรงนี้ตัดต้นทุนตัวเองซึ่งถูกบังคับมาจากค่าแรงขั้นต่ำ และแน่นอนว่าผู้ที่ทำชีวิตคนให้ยากขึ้นคือรัฐ ด้วยระบบเงิน fiat)

ในขณะเดียวกัน การศึกษาจากภาครัฐก็ไปบังคับปลูกฝังแนวคิดเรื่องสิทธิต่างๆ ให้คน entitled คิดว่าตัวเองสมควรได้รับสิ่งต่างๆ นานาเพียงแค่เกิดมาเป็นคน ไม่ได้ถูกปลูกฝังให้เน้นเรื่องความรับผิดชอบและยอมรับผลจากการกระทำของตัวเอง คนมันเลยยิ่งคิดกันแต่ว่าฉันทำงานเทอต้องให้ทิปฉัน

เมื่อนายจ้างลำบากจาก กม. ค่าแรงขั้นต่ำจนต้องผลักภาระมาให้ผู้บริโภคช่วยจ่ายทิปให้พนักงาน เมื่อพนักงานรายได้ไม่พอจนต้องลำเลิกเอาเงินจากทุกคนในทุกทางเพื่อเอาตัวรอดแม้จะบริการห่วยแค่ไหน เมื่อผู้บริโภคเจอบรรยากาศแบบนี้และถูกบีบบังคับกลายๆ ให้ต้องจ่ายทิป คิดว่าเค้าจะชื่นชมกับสิ่งที่ได้รับ และมองวัฒนธรรมการจ่ายทิปเป็นเรื่องที่ดีเหรอ จะพาลให้เค้าอยากโจมตีวัฒนธรรมการให้ทิปมากกว่า ทั้งที่จุดเริ่มต้นมันควรจะเป็นเรื่องที่ดีแบบที่ friedman บอก

ไม่อยากอคติ แต่มันก็อดคิดไม่ได้ ว่าบางทีการล่มสลายของวัฒนธรรม มันก็มาจากเรื่องเล็กๆ และฝีมือของภาครัฐที่กระทำการโดยไม่รู้อิโหน่อิเหน่ และสร้าง unintended consequences ที่อยู่นอกเหนือโมเดลทางเศรษฐศาสตร์ของเหล่า central planner ขึ้นมาอีกแล้ว

#siamstr nostr:note1dyuhg8qrhdtge08s569g7ge8dt8ara3xflauw4pxncnsdwx3ygtqyzpjk6 

 ขออนุญาตระเบิดฟอร์มหัวร้อนจากพาดหัวข่าวเมื่อ 2-3 วันก่อน

“สมาคมโรงพยาบาลเอกชน บอกกังวลโรงพยาบาลถอนตัวจาก 'ประกันสังคม' เพราะถูกตัดงบโรคค่าใช้จ่ายสูงถึง 40% แถมไม่ได้ปรับค่าตอบแทนมา 5 ปีแล้ว
 #BrandInside”

ที่มา: https://www.facebook.com/share/p/FeWBoFuh2uhrRaA6/?

ใครที่ยังฝันหวานว่าเราจะมืรัฐสวัสดิการได้สบายๆ อยากให้หมั่นสังเกตข่าวทำนองนี้ดีๆ ครับ ผมเตือนมานานแล้ว ระบบแบบนี้มันอยู่ไม่ได้หรอก นับถอยหลังรอวันล่มสลายครับ ยังไงก็ต้องเปลี่ยน

อย่ารอหวังพึ่งแต่สวัสดิการจากรัฐ ถ้ารัฐถังแตกเมื่อไหร่เค้าก็ต้องลดรายจ่ายและคุณภาพของสวัสดิการรักษาพยาบาลลง และอย่าลืมนะครับ ชนชั้นกลางแบบพวกเราไม่ใช่ฐานเสียงนักการเมือง เค้าไม่มาสนใจคุณหรอก เค้าพร้อมก่อหนี้เพื่อเอาเงินมาอุ้มเอาใจรากหญ้า ส่วนชนชั้นกลางแบบพวกเราก็ไปแย่งกับคนจนเวลาต่อคิวรอใช้สวัสดิการเอาเองละกัน และคุณภาพมันจะห่วยลงเรื่อยๆ ประสิทธิภาพตกลงเรื่อยๆ จนแม้แต่หมอพยาบาลในระบบก็ทนอยู่ไม่ได้

ถ้าอยากทดสอบว่าผมพูดจริงรึเปล่า ลองสังเกตสวัสดิการ 3 ประเภทหลักของทางภาครัฐก็ได้ครับ 

สิทธิ์ 30 บาทหรือ สปสช. นี่ขยันเอาใจกันเหลือเกิน พยายามขยายขอบเขตกันไปเรื่อยๆ จากเดิม fix รพ. ก็ขยายเป็นจะให้ไปเข้า รพ. ไหนก็ได้ มีสิทธิ์รับยาฟรีตามร้านขายยาอีก

ส่วนสิทธิ์ของข้าราชการ แม้จำนวนคนน้อยกว่าแต่ได้จัดหนักจัดเต็มมานานแล้ว แต่ในอนาคตถ้ารัฐถังแตกมันก็ต้องทยอยตัดสวัสดิการ

ส่วนสิทธิ์ประกันสังคม ซึ่งคนกินเงินเดือนและชนชั้นกลางส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มนี้โดยภาวะจำยอม ถูกบังคับให้จ่ายเงินสมทบ แต่กลับได้สวัสดิการน้อยและถูกละเลยมากที่สุด จนมีหลายคนพูดกันเลยว่าถ้าเลือกได้อย่าไปสมัครประกันสังคม รอใช้สิทธิ์ สปสช. เอาดีกว่า ตังค์ก็ไม่ต้องจ่าย แถมได้สวัสดิการจัดเต็มกว่าเยอะ นี่แหละครับ รัฐเค้าจะดูแลคุณซึ่งเป็นคนจ่ายภาษีหลักๆ แบบนี้!

ระบบมันบิดเบี้ยวไปหมด คนจ่ายตังค์ได้ของห่วยใครจะอยากจ่าย มันถึงได้สร้าง mindset รอของฟรีกันแบบนี้ไง ระบบ incentive กลับหัวกลับหางแบบนี้มันอยู่ไม่ได้ อย่าไปเชื่อครับว่าเราจะเป็นแบบสแกนดิเนเวียร์ เริ่มต้นเราก็จนกว่าเค้า คนเยอะกว่าเค้าแล้ว มาดีไซน์ระบบกลับหัวกลับหางแบบนี้อีกระวังจะได้เป็นเวเนซูเอล่าแทน

ที่สำคัญ อย่าไปฝากชีวิตไว้กับคนที่รีดไถเงินจากคุณเพื่อใช้เอาใจฐานเสียงตัวเอง มันเสี่ยงเกินไปครับ

ผมพูดเสมอ วันนี้ถ้าเป็นไปได้ ถ้าไม่เหลือบ่ากว่าแรง หันมาพึ่งพาภาคเอกชนด้วยกันคุณยังหวังประสิทธิภาพจากเงินที่เสียไปได้มากกว่า เอาเงินไปซื้อประกันสุขภาพซะตั้งแต่วันที่ยังทำได้ครับ!!

มันไม่เพอร์เฟ็กต์หรอก เพราะธุรกิจประกันและ รพ. ยังถูกภาครัฐกำกับดูแลจุ้นจ้านมากมายจนวิธีปฏิบัติห่วยๆ ทั้งหลายใน บ. เหล่านี้ยังไม่ถูกล้างออกไปตามกลไกตลาด แต่เค้าใช้เงินอย่างรู้คุณค่ามากกว่ารัฐแน่นอน เพราะมันผลประโยชน์ของเค้าโดยตรง ถ้าสุรุ่ยสุร่ายเกินเค้าเจ๊ง เค้าต้องมี skin in the game ไม่เหมือนภาครัฐที่ต่อให้บริหารชิบหายยังไงก็ก่อหนี้หรือรีดภาษีเพิ่มได้ แถมเผลอๆ ใช้ผลงานห่วยๆ เป็นข้ออ้างเพื่อของบเพิ่มได้ด้วย

อยากให้เก็บข่าวนี้มาคิดกันดีๆ ครับ ประเทศเราถ้าไม่เปลี่ยนแปลงวิธีคิดวิธีปฏิบัติ มีแต่นับถอยหลังรอวันสิ้นชาติ ถึงเวลานั้นคุณจะไม่ได้กลัวแค่เจ๊กหรอก คนไทยนี่แหละจะหันมาเป็นศัตรูกันเอง หาเหยื่อ ห้ำหั่นกันเองเพื่อเอาตัวรอด!!!

#siamstr 

 เท่าที่ผมเคยไปคุยกับชาวบ้านทั่วๆ ไป เอาแค่คุยเรื่องการเก็บเงินก่อนใช้ก็ยากแล้วครับ 

แม้ว่าคนส่วนมากรู้ดีว่าเงินเสื่อมค่าเพราะของแพงขึ้นเรื่อยๆ แต่เอาแค่ให้เค้าแบ่งเงินสดมาออมทองบ้างก็เก่งแล้วครับ ยังไม่ต้องไปพูดถึงเรื่องการ DCA ในสินทรัพย์อื่น หรือการวางแผนการเงินตามหลัก financial pyramid เพื่อบริหารความเสี่ยง หรือการจัด asset allocation เลยนะ มันต้องใช้เวลาปูกันยาวๆ สำหรับคนไม่มีความรู้ ต่อให้คุณย่อยมันให้ง่ายให้ตายยังไง ก็ไม่ใช่ทุกคนจะเข้าใจหรือสนใจมันได้ในทันทีครับ

คนออกแบบระบบที่บังคับให้ทุกคนต้องมีความรู้ทางการเงินไม่งั้นหมดสิทธิ์สร้างเนื้อสร้างตัว ไอ้พวกนี้เลวระยำที่สุดครับ ผิดศีลข้อ 2 ในสเกลระดับโลก ตายไปคงได้ไปเป็นเปรตความสูงเท่าระยะทางจากโลกถึงดวงจันทร์ ให้สมกับกองธนบัตรดอลลาร์ขออปริมาณหนี้สาธารณะที่พวกมันสร้างขึ้นมา

#siamstr nostr:note1d3cwm8csw3g7nw4lvzrhymf3tjzuupavxdgkj0prsyqacx2t4h5slqwr8p 

 สืบเนื่องจากพาดหัวข่าวนี้

“โรงพยาบาลเอกชนขาดทุนบาน จ่อออกจากประกันสังคม ผลพวงลดงบค่ารักษากลุ่มโรคค่าใช้จ่ายสูงถึง 40% ผ่าน 10 ปี โรงพยาบาลเอกชนแห่ออกเกือบ 30 แห่ง หายกว่า 22% ” (BTimes)

(https://www.facebook.com/share/p/uxQvyVuyKZuVxkS5/?)

ผมเตือนอยู่เสมอครับ ว่าปัญหา healthcare บ้านเราหนักไม่แพ้ชาติอื่น อย่าชะล่าใจว่าเรามีสวัสดิการรัฐช่วยนักเลย ด้วยโครงสร้างมันอยู่ไม่ได้อยู่แล้ว มันคือแชร์ลูกโซ่ครับ เอาเงินคนทำงานมายืดอายุให้คนป่วย  ให้ค่าใช้จ่ายบานปลายไปเรื่อยๆ ในขณะที่ประชากรรุ่นใหม่มีจำนวนลดลงเรื่อยๆ แม้ดูดีในทางจริยธรรมแต่มันจะพาเราชิบหายกันหมด

เราต้องยอมรับความจริงอันดับแรกกันก่อนว่าแม้จะอยากช่วยแค่ไหนแต่เราช่วยไม่ได้ทุกคน สิ่งที่เราควรจะทำคือทำยังไงก็ได้ให้ทุกคนใช้เงินอย่างรู้คุณค่าและไม่ถลุงเงินกองกลาง จะได้มีเงินเหลือไปช่วยคนอื่นมากขึ้น ระบบประกันคือหนึ่งในหนทางไปสู่สิ่งนี้ครับ

คุณลองคิดดูง่ายๆ นะ ขนาด บ.ประกันที่มุ่งหากำไร มี incentive ที่จะดูแลเงินที่ตัวเองรับมาให้มีประสิทธิภาพเพื่อให้เหลือกำไรเข้ากระเป๋า ยังขาดทุนกันยับๆ ตัว รพ. เองที่รับผู้ป่วยประกันสังคมก็ยังขาดทุนจนต้องขอถอนตัว แล้วนับประสาอะไรกับภาครัฐเอง จะเข้าเนื้อเละเทะขนาดไหน ที่มันยังดูไม่รุนแรงเพราะเราเอาภาษีมาอุ้มอยู่หรอก แต่เอาเงินมาอุ้มค่าใช้จ่ายแบบนี้มีแต่ทำให้เราจนลงๆ แล้วคิดว่าในระยะยาวสวัสดิการต่างๆ แบบนี้มันจะอยู่รอดได้ยังไงในวันที่เราทั้งจนทั้งคนน้อย

ระบบประกันมันไม่เพอร์เฟ็กต์หรอกครับ แต่เชื่อเถอะ ราคาค่ารักษาพยาบาลต่างๆ ในยุคนี้มันไปไกลเกินกว่าที่เราจะเลือกแบกรับความเสี่ยงด้วยตัวเองคนเดียวเป็น solution หลักแล้ว อย่างน้อยมีประกันสุขภาพติดตัวเอาไว้เป็นทางเลือกบ้างเพื่อบริหารความเสี่ยงเถอะ ต่อให้ซวยขึ้นมาจริงๆ จะได้ไม่เจ็บหนัก ถ้าชีวิตเรายังไม่ล้มละลายก็ยังพอไปต่อได้นะ

avoid pain สำคัญกว่า gain pleasure ความเจ็บปวดส่งผลกระทบต่อจิตใจเรามากกว่าความรู้สึกพึงพอใจครับ

คิดเรื่องการวางแผนการเงินและบริหารความเสี่ยงกันเอาไว้ด้วย จะได้ไม่ไปกระทบคนข้างหลัง เราจะไม่สามารถลดอำนาจรัฐได้เลยครับถ้าภาคเอกชนยังดูแลกันเองไม่ดี ความช่วยเหลือจากภาครัฐจะถูกเรียกหาอยู่ร่ำไป

#siamstr 

 การอำพรางความจริง: ระบบธนาคาร, กลไกการเสกเงิน และการสร้างฮีโร่ที่จำเป็น

==========

ออกตัวไว้ก่อนว่าเป็นคนเขียนไม่ค่อยเก่งนะครับ อยากเขียนให้ดีขึ้น กระชับขึ้น เร็วขึ้นกว่านี้เหมือนกันครับ 😂 ผิดถูกอย่างไร แนะนำติชมกันได้ (ความรู้ด้านเศรษฐศาสตร์ที่เขียนนี้ผมศึกษาเอาเองหมดเลย ถ้ามีตรงไหนที่ให้ข้อมูลผิดพลาดแจ้งได้เลยนะครับ กำลังเรียนรู้ไปเรื่อยๆ เหมือนกัน)

ที่จริงผมอยากจะเขียนบทความยาวเกี่ยวกับระบบธนาคารกลางกับการอำพรางความจริง โดยโยงเข้ากับดราม่าเรื่องเงินสดคือหนี้สินนะ (หลังจากไปวอร์กับชาวบ้านมาหลายคน 555+) แต่ยังมีเวลาไม่เยอะนัก เอาเป็นว่าถ้ามีเวลาอาจจะเขียนถึงนะครับ 

วันนี้ขอเขียนเกี่ยวกับระบบธนาคารกลางและกลไกการเสกเงินแล้วกันนะ ผมอยากจะชวนทุกคนลงไปดูว่าระบบธนาคารกลางที่แทรกแซงเศรษฐกิจร่วมกับรัฐบาลเป็นสิ่งจำเป็นและฮีโร่ของชาติอย่างที่คนเชื่อกันจริงหรือไม่ (โดยส่วนตัวผมมองว่ามัน Do more harm than good ครับ)

—————

กลไกการเสกเงินโดยย่อ: 

ขอไม่เท้าความเยอะ เพราะคิดว่าหลายๆ คนในนี้น่าจะได้เห็นได้ฟังคนอธิบายผ่านๆ มาบ้างแล้วว่ากลไกการเสกเงินภายใต้ระบบ Fiat Money เป็นอย่างไร

(Disclaimer: ผมไม่ได้เจตนาโจมตีธนาคารพาณิชย์และธนาคารกลางของบ้านเรานะครับ บทความนี้เราวิจารณ์คนออกแบบระบบหรือก็คือธนาคารกลางของอเมริกาล้วนๆ ประเทศอื่นๆ ทำอะไรแทบไม่ได้เลยนอกจากต้องเล่นตามเกมในระบบที่เค้าสร้างขึ้น)

ผมขอสรุปแบบ Recap ให้รวบรัดที่สุดดังนี้: ภายใต้ระบบ Fiat เงิน (Money) ถูกสร้างขึ้นมาจากหนี้ เป็นเพียงการสัญญากันว่าแต่ละฝ่ายมีภาระผูกพันที่ต้องชำระคืนในอนาคตด้วยสิ่งที่ตกลงกัน

การเสกเงิน = การปล่อยกู้ โดยผ่านธนาคารพาณิชย์ และธนาคารกลาง

นั่นแปลว่า ทุกๆ ครั้งที่มีการกู้ยืมจากธนาคารพาณิชย์ หรือธนาคารกลางเป็นคนเข้าซื้อพันธบัตรรัฐบาลโดยตรงหรือโดยอ้อม (คือไปกว้านซื้อพันธบัตรรัฐบาลจากธนาคารพาณิชย์มาถือเองอีกที) เงินจะถูกเสกเพิ่มขึ้นมาจากอากาศ

โดยหนี้ที่เป็นพื้นฐานสำคัญที่สุดของระบบนี้คือพันธบัตรรัฐบาล (Government Bond) เพราะมันเป็นทั้งสินทรัพย์แรกที่ถูกเสกขึ้นมาเพื่อนำมาให้ธนาคารกลางถือ (อาจพูดได้ว่าเงินถูกค้ำโดยพันธบัตรรัฐบาล) และมีบทบาทเป็นเครื่องมือในการ Manipulate อัตราดอกเบี้ยให้สูง/ต่ำตามที่ธนาคารกลางต้องการ ซึ่งโดยส่วนมากธนาคารกลางมักต้องการกดดอกเบี้ยให้ต่ำเพื่อจูงใจให้คนกู้ยืมจากธนาคารมากๆ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง คือจูงใจให้คนเป็นหนี้เพื่อเสกเงินเพิ่มจากอากาศไปเรื่อยๆ โดยเชื่อว่าการทำแบบนี้จะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจ

—————

ตั้งเป้าเงินเฟ้อ…อ้างเหตุผลเพื่อตั้งเป้าเสกเงิน: 

เราน่าจะเคยได้ยินคำกล่าวจากภาครัฐและนักเศรษฐศาสตร์กระแสหลักบ่อยๆ ว่าต้องทำให้เงินเฟ้ออ่อนๆ ถึงจะดีต่อเศรษฐกิจ ในที่นี้แปลไทยเป็นไทยอีกทีก็คือหมายความว่า เค้า ‘ตั้งเป้าว่าจะกระตุ้นการกู้ยืมเพื่อเสกเงินเพิ่มทีละน้อยๆ’ นั่นเอง

เพื่อให้ทุกคนมีเงินอยู่ในมือ รู้สึกตัวเองร่ำรวยเพราะมีตัวเลขยอดเงินในบัญชีเพิ่มขึ้น และออกมาใช้จ่าย ปาเงินที่ถูกเสกขึ้นมาใหม่ใส่กันเพื่อแย่งกันซื้อสินค้าและบริการ (ซึ่งมีปริมาณเท่าเดิม) จนดันให้ราคาสินค้าและบริการสูงขึ้น ซึ่งก็คือเงินเฟ้อตามนิยามสมัยใหม่

(ปกติรัฐบาลมักจะอ้างตามหลักการเศรษฐศาสตร์ของสำนัก Keynesian ว่าต้องการทำให้เงินเฟ้อหน่อยๆ เพราะถ้าราคาไม่ขึ้นประชาชนจะไม่ยอมออกมาใช้จ่าย จะมัวรอให้ราคาสินค้าลง และธุรกิจจะอยู่ไม่ได้หากของราคาถูกลง ทำให้เจ๊งกันถ้วนหน้า ซึ่งเป็นตรรกะที่แทบไม่มีความจริงอยู่ในนั้นเลยครับ)

—————

ภาวะการอยู่ร่วมกันของรัฐบาลและธนาคารกลาง: 

ถึงแม้ว่าโดยหลักการแล้วเค้ามักจะอ้างว่ารัฐบาลกับธนาคารเป็นอิสระต่อกัน แต่ผมมองว่าการมีอยู่ของทั้งสององค์กรนี้มันส่งเสริมกันเอง เป็นองค์ประกอบสำคัญของกันและกันในการค้ำจุนวาทกรรมว่าระบบเศรษฐกิจของประเทศจำเป็นต้องมีการควบคุมและเข้าแทรกแซงโดยภาครัฐ

ลองพิจารณาเหตุผลต่อไปนี้ดู

รัฐบาลออกพันธบัตร เพื่อมาใช้ค้ำสกุลเงินของประเทศ ซึ่งออกโดยธนาคารกลาง

ธนาคารกลางใช้พันธบัตรเป็นหนึ่งในเครื่องมือหลักในการควบคุมปริมาณเงินขึ้นลง รวมถึงเสกเงิน

เป้าหมายของรัฐบาลกับธนาคารกลางไปในทางเดียวกัน คือการทำให้เศรษฐกิจโต แต่ทำบนกรอบแนวคิดที่ว่าต้องทำเงินให้เฟ้อ

ต้องทำเงินให้เฟ้อ = ต้องเสกเงินให้เยอะขึ้น = ต้องจูงใจให้เกิดการกู้ยืมมากขึ้น = ธนาคารกลางต้องกดดอกเบี้ยให้ต่ำๆ เข้าไว้

แต่สภาพแวดล้อมที่ดอกเบี้ยต่ำยิ่งเป็นประโยชน์ต่อรัฐบาล เพราะยิ่งกู้เงินผ่านการออกพันธบัตรได้ง่ายขึ้น เสกเงินมาใช้ได้ด้วยต้นทุนดอกเบี้ยต่ำๆ

ทีนี้มันมีจุดที่ Tricky ตรงนี้ครับ

เพื่อความเป็นอิสระต่อกัน และไม่ให้เกิดข้อครหาว่าธนาคารกลางพิมพ์เงินให้รัฐบาลใช้ฟรีๆ ธนาคารกลางเลยมักไม่เข้าซื้อพันธบัตรที่รัฐบาลออกตรงๆ ปล่อยให้รัฐบาลขายพันธบัตรให้กับธนาคารพาณิชย์และภาคเอกชนทั่วไปเอาเอง

แต่เมื่อเศรษฐกิจไม่ดี (ซึ่งก็อาจเกิดจากรัฐบาลกู้เงินไปใช้จ่ายอย่างสุรุ่ยสุร่ายและไม่รับผิดชอบเท่าที่ควร เพราะกู้มาด้วยต้นทุนต่ำ) ธนาคารกลางก็อ้างความจำเป็นในการเข้าแทรกแซงเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ โดยการเสกเงินเข้าระบบเพิ่ม เอาเงินที่เสกใหม่เข้ากว้านซื้อพันธบัตรเหล่านั้นอยู่ดี เพื่ออัดฉีดสภาพคล่องและกดดอกเบี้ยให้ต่ำ แก้ปัญหาแบบวนลูป เป็นการตามเช็ดขี้ให้รัฐบาลด้วยการทำลายอำนาจซื้อของประชาชนที่อุตส่าห์เก็บหอมรอมริบ

ในทางกลับกัน หากปัญหาเศรษฐกิจเกิดมาจากธนาคารกลางเสียเอง (เช่น กดดอกเบี้ยต่ำผิดธรรมชาตินานเกินไป จนภาคเอกชนตัดสินใจลงทุนผิดพลาด (Malinvestment) เอาเงินไปลงในสิ่งที่ไม่สำคัญและไม่ควรลง) และการแก้ไขผ่านนโยบายการเงินของธนาคารกลางเห็นผลช้าไม่ทันการหรือไม่เพียงพอ รัฐบาลก็จะอ้างความจำเป็นในการเข้าแทรกแซงเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ ไม่ว่าจะเป็นการกู้เงินมาลงทุนสร้างเมกะโปรเจ็กต์เพื่อสร้างงาน การใช้งบประมาณขาดดุล การแจกเงินหรือสวัสดิการ ฯลฯ เป็นการตามเช็ดขี้ธนาคารกลางที่บิดเบือนดอกเบี้ยจนภาคเอกชนตัดสินใจลงทุนผิดพลาด

มันดูเผินๆ เหมือนจะสมเหตุสมผลนะครับ ที่มี 2 องค์กรคอยเป็นเครื่องมือช่วย Balance และแก้ปัญหาเศรษฐกิจ ขาดมือใครไปไม่ได้ เป็นฮีโร่ที่สังคมจำเป็นต้องมี

แต่ถ้าเกิดเรามองมุมกลับว่าปัญหาเศรษฐกิจใหญ่ๆ ทั้งหลายมันเกิดมาจาก 2 องค์กรนี้เสียเองล่ะ?! 

มันจะแปลว่าจริงๆ แล้วเราอาจไม่จำเป็นต้องให้ธนาคารกลางและรัฐบาลคอยเข้ามาแทรกแซงเศรษฐกิจตั้งแต่แรกเลยก็ได้

—————

ตัวอย่างคำกล่าวอ้างแสนคลาสสิก: 

ผมขอยกตัวอย่างเหตุการณ์และ Narrative ที่เราเห็นจนชินตานะครับ

พอธนาคารกลางกระตุ้นการเสกเงินเยอะเกินไป บิดเบือนอัตราดอกเบี้ยเยอะๆ จนเกิดการจัดสรรทรัพยากรผิดพลาด เกิดวิกฤตเศรษฐกิจขึ้นมา ก็ค่อยออกมาเพิ่มดอกเบี้ยเงินกู้ให้สูงๆ เพื่อชะลอการกู้ยืมเพิ่ม เบรคคันเร่งซึ่งตัวเองเป็นผู้เหยียบแรงเกินมาอย่างยาวนานจนแหกโค้ง ฆ่าคนที่เคยถูกหลอกให้กู้มาลงทุนด้วยดอกเบี้ยต่ำให้ตายคามือ โดยบอกว่าพวกเราจำเป็นต้องทำนะ เพื่อช่วยเศรษฐกิจของประเทศเอาไว้ จำเป็นต้องมีคนเสียสละ เราจะพยายาม Soft Landing พาทุกคนฝ่าวิกฤตนี้ไปอย่างนุ่มนวลที่สุด

และหากมองว่าลำพังการควบคุมอัตราดอกเบี้ยมันช้าและไม่เพียงพอต่อการกู้วิกฤต ก็จะให้รัฐบาลเข้ามาช่วยลงทุนสร้างโครงการใหญ่ๆ เพื่อกระตุ้นให้เกิดการจ้างงาน ให้ทุกคนยังรู้สึกว่ามีเงินหมุนเวียนเข้าออกจากกระเป๋า ยังมีงานทำ ชีวิตยังดำเนินต่อไปได้

นี่เป็นภาพจำปกติที่เราเห็น (หรือเค้าปลูกฝังให้เราเห็น) ว่าธนาคารกลางและรัฐบาลคือสิ่งที่จำเป็นต่อความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจ และเป็นฮีโร่ผู้กอบกู้

แต่ผมอยากชวนคิดย้อนกลับกันซักนิดนะครับ ว่าถ้าหากเราไม่มีธนาคารกลางและรัฐบาลคอยแทรกแซงดอกเบี้ยและการจัดสรรทรัพยากร... เราอาจไม่เกิดวิกฤตรุนแรงแบบนั้นตั้งแต่แรกแล้วก็ได้

Milton Friedman นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบลเคยแซวธนาคารกลางสหรัฐ (Fed) ไว้ว่า จากการที่เค้าต้องอ่านรายงานประจำปีของ Fed 50 กว่าฉบับ สิ่งเดียวที่ช่วยสร้างความขำขันให้เค้าได้ คือการเขียนแต่ละครั้งช่างดู Fed มีอำนาจแกว่งเหลือเกิน

เวลาเศรษฐกิจดี Fed จะบอกว่าเป็นเพราะนโยบายและการบริหารที่ชาญฉลาดของพวกเรา

แต่เวลาเศรษฐกิจแย่ Fed จะบอกว่า แม้พวกเราจะพยายามอย่างดีที่สุด แต่เป็นเพราะผลพวงจากปัจจัยภายนอกต่างๆ จึงทำให้สถานการณ์ยากลำบาก และหากเราไม่ช่วยไว้ปัญหาคงรุนแรงกว่านี้ไปแล้ว (เดี๋ยวแปะ Link ให้นะ)

…นั่นแหละครับ ธรรมชาติของมนุษย์เราชอบคิดหาเหตุผลเข้าข้างตัวเองและโน้มน้าวให้คนอื่นคล้อยตามเสมอ

ทุกสิ่งที่เราเคยได้ยินมา ที่ได้รับการบอกต่อๆ กันมาเชื่อถือได้แค่ไหน

ธนาคารกลางจำเป็นจริงๆ หรือ? รัฐบาลควรมีบทบาทเป็นผู้เล่นในเกมเศรษฐกิจขนาดไหน? กลไกนี้คือฮีโร่ที่จำเป็น หรือผู้ร้ายใส่หน้ากาก หรือเป็นแค่ระบบทางเลือกหนึ่ง ผมอยากชวนทุกคนตั้งคำถามนะครับ

ปล. กะเขียนสั้นๆ แต่ยาวเฉยเลย 🤣