notes: NOS Nieuws (RSS Feed)

▲ ▼

**Nederlandse gezinnen zoeken steeds vaker hun toevlucht bij een au pair**

Een au pair uit de Filipijnen, Zuid-Afrika of Brazilië in huis nemen om op de kinderen te passen: steeds meer gezinnen kiezen ervoor, vermoedelijk vanwege de lange wachtlijsten in de kinderopvang. Dat blijkt uit cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en een rondvraag van de NOS bij een groot aantal erkende au-pairbureaus in Nederland.

Een au-pairregeling is in principe bedoeld als cultuuruitwisseling. In ruil voor een verblijfplaats bij een gezin en zakgeld zorgen au pairs voor de kinderen en komen zij om de taal en cultuur van het land te leren kennen.

De IND houdt cijfers bij van het aantal verblijfsgunningen dat wordt verstrekt aan au pairs die van buiten de Europese Unie naar Nederland komen en ziet een stijging. In 2018 ging het om 1400 au pairs. Na een dip in de coronajaren zat Nederland vorig jaar ruim boven dat niveau: toen ging het om 1630 verblijfsvergunningen voor au pairs.

Ook de au-pairbureaus zien een stijgende vraag vanuit Nederlandse gezinnen. Van de zeventien actieve bureaus die geregistreerd zijn bij de IND, zeggen er twaalf dat er steeds meer gezinnen bij hen aankloppen. Negen bureaus zien daadwerkelijk een toename van het aantal au pairs. De meeste bureaus schatten dat het aantal au pairs dit jaar tussen de 10 en 30 procent is gestegen.

De stijging is opvallend; eind 2021 zijn er namelijk strengere regels gekomen voor au pairs. Om misbruik tegen te gaan, mogen au pairs van buiten Europa niet ouder zijn dan 25 jaar en moeten ze ongetrouwd en kinderloos zijn. Het kost soms maanden om hier de juiste documenten voor aan te vragen.

Jasmijn Kok, medeoprichter van Nina.Care, vermoedt dat de toename te maken heeft met de langere wachttijden bij de kinderopvang. "Die zit op veel plaatsen in Nederland bomvol. Steeds meer ouders zoeken daarom naar alternatieven, zeker nu zij weer vaker op kantoor werken."

Volgens onderzoek uit maart zijn er wachtlijsten bij 92 procent van de kinderdagverblijven, bij 85 procent van de bso's en 59 procent van de peuteropvang. Ook andere au-pairbureaus denken dat de stijgende vraag naar au pairs hiermee verband houdt.

Soms goedkoper dan kinderopvang

Ellen Heesen-Hiemstra, directeur van House-o-Orange Au Pairs, onderscheidt vier groepen die het meest gebruikmaken van een au pair: gezinnen met twee fulltime werkende ouders, gezinnen met pasgeboren baby's, alleenstaande moeders en expats die in hun thuisland ook inwonende hulp in dienst hadden.

Volgens haar hebben au pairs meerdere voordelen voor deze groepen. "Een au pair woont bij het gezin thuis en is daarom flexibel. Dat is vooral handig voor ouders met onregelmatige werktijden zoals medici, omdat zij vaak moeite hebben met de strakke tijden van de kinderopvang."

Een au pair is soms ook goedkoper dan de kinderopvang, vult Kok aan. "De kinderopvang berekent per kind de kosten, terwijl een au pair een vast bedrag per maand krijgt. Voor gezinnen met een hoog inkomen en meerdere kinderen kan een au pair voordeliger zijn."

Gemiddeld kost een au pair tussen de 600 en 800 euro per maand. Bij Nina.Care betaalt een gezin maandelijks zo'n 500 euro. Daarvan gaat 340 euro zakgeld naar de au pair (dat is een bij wet vastgesteld maximaal bedrag) en is de rest voor taalcursussen en verzekeringen. Daarnaast bedragen de eenmalige bemiddelingskosten zo'n 2000 euro en betaalt het gezin ook de helft van het vliegticket. Het visum van een au pair die van buiten de Europese Unie komt, kost 350 euro.

Toezicht

Ouders moeten er niet te makkelijk over denken, waarschuwt directeur Jolanda de Heiden van Au Pair Exclusive. "Au pairs komen uit landen met een heel andere cultuur, zoals de Filipijnen of Zuid-Afrika. Als au pairs naar Nederland komen, weten ze meestal niets over de Nederlandse gebruiken en regels. Ouders moeten in staat zijn daarmee om te gaan en fouten kunnen vergeven."

De bureaus kijken ook met enige voorzichtigheid naar de trend. "Au pairs zijn geen fulltime oppassers en mogen ook niet dienen als goedkope huishulp", benadrukt De Heiden. "Au-pairbureaus zijn wettelijk verplicht daar tijdens de intakegesprekken en nazorg toezicht op te houden en moeten voorkomen dat gezinnen misbruik maken van de au pair."

Ook de IND onderstreept dat au pairs niet ingezet mogen worden als fulltime medewerker. Volgens de wet hebben au pairs recht op twee dagen vrij en mogen zij niet meer dan dertig uur per week op de kinderen passen. Als blijkt dat au-pairbureaus of gezinnen de regels verwaarlozen en misbruik maken van au pairs, kunnen zij een boete krijgen.

https://nos.nl/l/2492528

▲ ▼

**Nederlandse gezinnen nemen steeds vaker hun toevlucht tot een au pair**

Een au pair uit de Filipijnen, Zuid-Afrika of Brazilië in huis nemen om op de kinderen te passen: steeds meer gezinnen kiezen ervoor, vermoedelijk vanwege de lange wachtlijsten in de kinderopvang. Dat blijkt uit cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en een rondvraag van de NOS bij een groot aantal erkende au-pairbureaus in Nederland.

Een au-pairregeling is in principe bedoeld als cultuuruitwisseling. In ruil voor een verblijfplaats bij een gezin en zakgeld zorgen au pairs voor de kinderen en komen zij om de taal en cultuur van het land te leren kennen.

De IND houdt cijfers bij van het aantal verblijfsgunningen dat wordt verstrekt aan au pairs die van buiten de Europese Unie naar Nederland komen en ziet een stijging. In 2018 ging het om 1400 au pairs. Na een dip in de coronajaren zat Nederland vorig jaar ruim boven dat niveau: toen ging het om 1630 verblijfsvergunningen voor au pairs.

Ook de au-pairbureaus zien een stijgende vraag vanuit Nederlandse gezinnen. Van de zeventien actieve bureaus die geregistreerd zijn bij de IND, zeggen er twaalf dat er steeds meer gezinnen bij hen aankloppen. Negen bureaus zien daadwerkelijk een toename van het aantal au pairs. De meeste bureaus schatten dat het aantal au pairs dit jaar tussen de 10 en 30 procent is gestegen.

De stijging is opvallend; eind 2021 zijn er namelijk strengere regels gekomen voor au pairs. Om misbruik tegen te gaan, mogen au pairs van buiten Europa niet ouder zijn dan 25 jaar en moeten ze ongetrouwd en kinderloos zijn. Het kost soms maanden om hier de juiste documenten voor aan te vragen.

Jasmijn Kok, medeoprichter van Nina.Care, vermoedt dat de toename te maken heeft met de langere wachttijden bij de kinderopvang. "Die zit op veel plaatsen in Nederland bomvol. Steeds meer ouders zoeken daarom naar alternatieven, zeker nu zij weer vaker op kantoor werken."

Volgens onderzoek uit maart zijn er wachtlijsten bij 92 procent van de kinderdagverblijven, bij 85 procent van de bso's en 59 procent van de peuteropvang. Ook andere au-pairbureaus denken dat de stijgende vraag naar au pairs hiermee verband houdt.

Soms goedkoper dan kinderopvang

Ellen Heesen-Hiemstra, directeur van House-o-Orange Au Pairs, onderscheidt vier groepen die het meest gebruikmaken van een au pair: gezinnen met twee fulltime werkende ouders, gezinnen met pasgeboren baby's, alleenstaande moeders en expats die in hun thuisland ook inwonende hulp in dienst hadden.

Volgens haar hebben au pairs meerdere voordelen voor deze groepen. "Een au pair woont bij het gezin thuis en is daarom flexibel. Dat is vooral handig voor ouders met onregelmatige werktijden zoals medici, omdat zij vaak moeite hebben met de strakke tijden van de kinderopvang."

Een au pair is soms ook goedkoper dan de kinderopvang, vult Kok aan. "De kinderopvang berekent per kind de kosten, terwijl een au pair een vast bedrag per maand krijgt. Voor gezinnen met een hoog inkomen en meerdere kinderen kan een au pair voordeliger zijn."

Gemiddeld kost een au pair tussen de 600 en 800 euro per maand. Bij Nina.Care betaalt een gezin maandelijks zo'n 500 euro. Daarvan gaat 340 euro zakgeld naar de au pair (dat is een bij wet vastgesteld maximaal bedrag) en is de rest voor taalcursussen en verzekeringen. Daarnaast bedragen de eenmalige bemiddelingskosten zo'n 2000 euro en betaalt het gezin ook de helft van het vliegticket. Het visum van een au pair die van buiten de Europese Unie komt, kost 350 euro.

Toezicht

Ouders moeten er niet te makkelijk over denken, waarschuwt directeur Jolanda de Heiden van Au Pair Exclusive. "Au pairs komen uit landen met een heel andere cultuur, zoals de Filipijnen of Zuid-Afrika. Als au pairs naar Nederland komen, weten ze meestal niets over de Nederlandse gebruiken en regels. Ouders moeten in staat zijn daarmee om te gaan en fouten kunnen vergeven."

De bureaus kijken ook met enige voorzichtigheid naar de trend. "Au pairs zijn geen fulltime oppassers en mogen ook niet dienen als goedkope huishulp", benadrukt De Heiden. "Au-pairbureaus zijn wettelijk verplicht daar tijdens de intakegesprekken en nazorg toezicht op te houden en moeten voorkomen dat gezinnen misbruik maken van de au pair."

Ook de IND onderstreept dat au pairs niet ingezet mogen worden als fulltime medewerker. Volgens de wet hebben au pairs recht op twee dagen vrij en mogen zij niet meer dan dertig uur per week op de kinderen passen. Als blijkt dat au-pairbureaus of gezinnen de regels verwaarlozen en misbruik maken van au pairs, kunnen zij een boete krijgen.

https://nos.nl/l/2492528

▲ ▼

**Big tech wil AI-functies snel in handen van gebruikers, maar niet té snel**

Het is alsof techbedrijven gas geven, om vervolgens weer op de rem te trappen. De afgelopen anderhalve week kondigde een reeks bedrijven die groot zijn in AI (kunstmatige intelligentie) allerlei nieuwe functies aan.

Allemaal willen ze gebruikers aan zich binden. Tegelijkertijd zijn ze bang voor pr-missers, zeker nu overheden wereldwijd scherp meekijken met wat ze ontwikkelen. Een misstap kan leiden tot (nog) strengere regels. Dus starten ze voorzichtig op met de nieuwe producten.

"We rollen deze nieuwe functies langzamer uit dan normaal", zei Meta-topman Mark Zuckerberg deze week. De boodschap kwam aan het einde van een presentatie, die verder bol stond van allerlei nieuwe functies op het gebied van AI.

'Alexa, ik heb het koud'

Dezelfde terughoudendheid was hoorbaar bij Amazon, dat vorige week een nieuwe versie van Alexa aankondigde. Dat is al enkele jaren de slimme assistent van het bedrijf, die met de komst van generatieve AI toe is aan een flinke update. Die is onderweg, maar er komt eerst een preview en alléén in de VS.

De belofte is dat de spraakassistent van Amazon straks op basis van bijvoorbeeld de opmerking 'Alexa, ik heb het koud' de verwarming hoger zet. Of dat je vraagt om lampen in de kamer in te stellen in de themakleuren van bijvoorbeeld een voetbalclub. Het idee is dat Alexa weet in welke ruimte je bent en welke kleuren passen bij die club.

Bij een demonstratie benadrukte Amazon dat Alexa, "net als een mens", een gesprek opnieuw kan oppakken zonder dat je de slimme assistent opnieuw moet aanroepen. De techgigant ziet de update als een "supermens-assistent", schrijft technologieblog The Verge, en houdt er rekening mee dat ze er op een gegeven moment geld voor gaan vragen.

Bekijk hier de demonstratie van de update van Amazons Alexa:

Het is een delicate balans. Niemand wil achteraan hobbelen bij de nieuwste ontwikkelingen. Maar vaak zit een ongeluk in een klein hoekje.

Zo moest Microsoft snel handelen toen het misging met de chatbot in zoekmachine Bing. De chatbot, die zichzelf Sydney had genoemd, probeerde een journalist van The New York Times te overtuigen zijn vrouw voor haar te verlaten. De chatbot van Snapchat, MyAI, vond het een prima plan om in het echt af te spreken. Ook dit werd snel gecorrigeerd.

Een AI-stem

OpenAI durft tot nu toe het meest in het diepe te springen en daarmee de rest uit te dagen. Al houdt het bedrijf zich ook in. Deze week lanceerde het bedrijf nieuwe functionaliteiten voor ChatGPT. De app kan, in het Engels en vooralsnog alleen voor betalende gebruikers, praten en luisteren. Het is gebaseerd op technologie die een 'AI-stem' kan creëren op basis van een paar seconden echt materiaal.

Het bedrijf zegt zich ervan bewust te zijn dat dit makkelijk misbruikt kan worden. Bijvoorbeeld om de Amerikaanse president een land de oorlog te laten verklaren. Daarom, schrijft OpenAI, is het nu alleen mogelijk om gesprekken te voeren in de app. Spotify gebruikt het daarnaast om afleveringen van podcasts te vertalen in andere talen dan die van de maker, maar wederom op heel beperkte schaal.

Ook heeft OpenAI een eerder aangekondigde update beschikbaar gesteld, waardoor ChatGPT de inhoud van foto's kan herkennen. Dit werd in maart aangekondigd, maar kwam niet meteen beschikbaar vanwege zorgen over misbruik.

Het bedrijf durft het nu wél aan, maar zegt technische maatregelen te hebben genomen "die ChatGPT's capaciteit significant begrenzen" bij het herkennen van mensen, "omdat ChatGPT niet altijd accuraat is en deze systemen de privacy van mensen moeten respecteren".

'Grote vragen niet zomaar opgelost'

Emiel Krahmer, hoogleraar en AI-onderzoeker aan de Tilburg University, vindt de ontwikkelingen "niet zo spannend vanuit technisch perspectief". Maar de technologie komt volgens hem wel dichter bij de gebruiker.

Jelle Zuidema, universitair hoofddocent explainable AI aan de Universiteit van Amsterdam, benadrukt dat de "grote, fundamentele problemen, rondom privacy, het waarheidsgehalte en haatdragende content niet zo even in een paar maanden zijn opgelost". In zijn ogen lijken de bedrijven "een slag te slaan" voordat er allerlei regels worden opgelegd.

https://nos.nl/l/2492520

▲ ▼

**Afzettingsprocedure dreigt voor Huisvoorzitter McCarthy na afwenden 'shutdown'**

De positie van de Republikeinse voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Kevin McCarthy staat op losse schroeven. Na het afwenden van de government shutdown gisteravond, heeft het eveneens Republikeinse Congreslid Matt Gaetz een afzettingsprocedure tegen hem aangekondigd.

De noodfinancieringswet van McCarthy waarmee hij de shutdown, oftewel het stilleggen van de Amerikaanse federale regering, wist te voorkomen kan hem de das omdoen. De voorzitter wist dat dat een mogelijkheid was toen hij de noodwet gisteren voorstelde.

'Niemand vertrouwt McCarthy'

Toen McCarthy begin dit jaar werd voorgedragen als voorzitter kreeg hij felle kritiek van de groep Trump-loyalisten. Zij verweten hem onder meer te veel met de Democraten samen te werken. Na vijftien stemrondes kreeg hij uiteindelijk net genoeg steun, maar onder de strenge voorwaarde dat als één Congreslid hem wil afzetten, er al een afzettingsprocedure wordt gestart. Gaetz heeft dus gezegd dat hij dat wil gaan doen. Normaal is een meerderheid in het Huis nodig om zo'n procedure te starten.

Gaetz is een van de Republikeinse parlementariërs die tegen McCarthy stemde begin dit jaar. "Het enige waar iedereen het over eens is, is dat niemand Kevin McCarthy kan vertrouwen", zei Gaetz vandaag in een interview met CNN.

Er is een kans dat McCarthy een procedure niet zal overleven, omdat hij eerdere rondes ook maar nipt won. "De enige manier waarop Kevin McCarthy aan het eind van volgende week nog voorzitter kan zijn, is als de Democraten hem redden", denkt Gaetz. "Als je nergens in gelooft, zoals McCarthy, is alles bespreekbaar en hij zou een deal kunnen sluiten met de Democraten."

McCarthy zegt in een eerste reactie dat hij verwacht dat hij de stemming overleeft. "Dit met Gaetz is persoonlijk."

De shutdown dreigde nadat een aantal uiterst conservatieve Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden had geweigerd de plannen voor het nieuwe jaar goed te keuren. De parlementsleden eisten verregaande bezuinigingen op onder andere onderwijs en bijstand en ze wilden de steun aan Oekraïne stopzetten. In de noodfinancieringswet is nieuwe steun voor Oekraïne niet opgenomen.

Een shutdown gaat vrijwel altijd met een overheidssluiting gepaard. De geldkraan voor grote delen van de federale overheid zou worden dichtgedraaid, waardoor honderdduizenden overheidsmedewerkers niet betaald krijgen. Openbare plekken als musea en nationale parken worden in dat geval ook gesloten.

https://nos.nl/l/2492517

▲ ▼

**Afzettingsprocedure dreigt voor Huisvoorzitter McCarthy na afwenden 'shutdown'**

De positie van de Republikeinse voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Kevin McCarthy staat op losse schroeven. In navolging van het afwenden van de government shutdown gisteravond, heeft het eveneens Republikeinse Congreslid Matt Gaetz een afzettingsprocedure tegen hem aangekondigd.

De noodfinancieringswet van McCarthy waarmee hij de shutdown, oftewel het stilleggen van de Amerikaanse federale regering, wist te voorkomen kan hem de das omdoen. De voorzitter wist dat dat een mogelijkheid was toen hij de noodwet gisteren voorstelde.

'Niemand vertrouwt McCarthy'

Toen McCarthy begin dit jaar werd voorgedragen als voorzitter kreeg hij felle kritiek van de groep Trump-loyalisten. Zij verweten hem onder meer te veel met de Democraten samen te werken. Na vijftien stemrondes kreeg hij uiteindelijk net genoeg steun, maar onder de strenge voorwaarde dat als één Congreslid hem wil afzetten, er al een afzettingsprocedure wordt gestart. Gaetz heeft dus gezegd dat hij dat wil gaan doen. Normaal is een meerderheid in het Huis nodig om zo'n procedure te starten.

Gaetz is een van de Republikeinse parlementariërs die tegen McCarthy stemde begin dit jaar. "Het enige waar iedereen het over eens is, is dat niemand Kevin McCarthy kan vertrouwen", zei Gaetz vandaag in een interview met CNN.

Er is een kans dat McCarthy een procedure niet zal overleven, omdat hij eerdere rondes ook maar nipt won. "De enige manier waarop Kevin McCarthy aan het eind van volgende week nog voorzitter kan zijn, is als de Democraten hem redden", denkt Gaetz. "Als je nergens in gelooft, zoals McCarthy, is alles bespreekbaar en hij zou een deal kunnen sluiten met de Democraten."

McCarthy zegt in een eerste reactie dat hij verwacht dat hij de stemming overleeft. "Dit met Gaetz is persoonlijk."

De shutdown dreigde nadat een aantal uiterst conservatieve Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden had geweigerd de plannen voor het nieuwe jaar goed te keuren. De parlementsleden eisten verregaande bezuinigingen op onder andere onderwijs en bijstand en ze wilden de steun aan Oekraïne stopzetten. In de noodfinancieringswet is nieuwe steun voor Oekraïne niet opgenomen.

Een shutdown gaat vrijwel altijd met een overheidssluiting gepaard. De geldkraan voor grote delen van de federale overheid zou worden dichtgedraaid, waardoor honderdduizenden overheidsmedewerkers niet betaald krijgen. Openbare plekken als musea en nationale parken worden in dat geval ook gesloten.

https://nos.nl/l/2492517

▲ ▼

**Protestmars oppositie in Warschau, 'miljoen mensen op de been'**

In de Poolse hoofdstad Warschau zijn volgens een woordvoerder van de gemeente een miljoen mensen op de been, uit protest tegen de rechts-nationalistische partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Aangevoerd door de leider van de samenwerkende oppositiepartijen Donald Tusk lopen de actievoerders een mars van 4 kilometer. Dit zijn beelden van de mars:

Zij komen met bussen uit het hele land en trekken door het centrum van de stad met vlaggen van Polen en de Europese Unie. Ook houden ze borden omhoog met teksten als 'We hebben er genoeg van en willen verandering' en 'Samen hebben we kracht'.

Belangen

Betogers die door de Poolse nieuwszender TVN24 werden geïnterviewd, zeiden dat ze meedoen in het belang van hun kinderen, kleinkinderen, vrouwen en lhbti-mensen.

Over precies twee weken zijn de parlementsverkiezingen in Polen. Tusk stelt dat "politieke verandering ten goede onvermijdelijk is".

De vier samenwerkende oppositiepartijen staan in de meest recente peilingen slechts een paar procentpunten achter op PiS. Tusk denkt dat de partijen samen de regerende partij kunnen verslaan en een regering kunnen vormen. Ze beloven een toleranter beleid te gaan voeren dan de nationalistische regering.

De huidige regering kondigde in augustus aan tijdens de parlementsverkiezingen ook een referendum te houden. Eerst werd een referendum zonder details aangekondigd, later werd duidelijk dat de Polen bijvoorbeeld mogen stemmen over de muur tussen Polen en Belarus en over de privatisering van staatsbedrijven.

Ook migratie en de pensioenleeftijd komen aan bod in het referendum, dat volgens de Poolse hoogleraar politieke wetenschap Radoslaw Markowsi een 'schijnreferendum' is. Hij stelt dat voor "een serieuze volksraadpleging veel meer tijd, voorlichting en discussie nodig is".

https://nos.nl/l/2492514

▲ ▼

**Protestmars oppositie in Warschau, 'miljoen mensen op de been'**

In de Poolse hoofdstad Warschau hebben volgens een woordvoerder van de gemeente vandaag een miljoen mensen gedemonstreerd tegen de rechts-nationalistische partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS).

Aangevoerd door de leider van de samenwerkende oppositiepartijen Donald Tusk liepen de actievoerders een mars van 4 kilometer.

Dit zijn beelden van de mars:

De actievoerders kwamen met bussen uit het hele land en trokken door het centrum van de stad met vlaggen van Polen en de Europese Unie. Ook hielden ze borden omhoog met teksten als 'We hebben er genoeg van en willen verandering' en 'Samen hebben we kracht'.

Belangen

Betogers die door de Poolse nieuwszender TVN24 werden geïnterviewd, zeiden dat ze meedoen in het belang van hun kinderen, kleinkinderen, vrouwen en lhbti-mensen.

Over precies twee weken zijn de parlementsverkiezingen in Polen. Tusk stelt dat "politieke verandering ten goede onvermijdelijk is".

De vier samenwerkende oppositiepartijen staan in de meest recente peilingen slechts een paar procentpunten achter op PiS. Tusk denkt dat de partijen samen de regerende partij kunnen verslaan en een regering kunnen vormen. Ze beloven een toleranter beleid te gaan voeren dan de nationalistische regering.

De huidige regering kondigde in augustus aan tijdens de parlementsverkiezingen ook een referendum te houden. Eerst werd een referendum zonder details aangekondigd, later werd duidelijk dat de Polen bijvoorbeeld mogen stemmen over de muur tussen Polen en Belarus en over de privatisering van staatsbedrijven.

Ook migratie en de pensioenleeftijd komen aan bod in het referendum, dat volgens de Poolse hoogleraar politieke wetenschap Radoslaw Markowsi een 'schijnreferendum' is. Hij stelt dat voor "een serieuze volksraadpleging veel meer tijd, voorlichting en discussie nodig is".

https://nos.nl/l/2492514

▲ ▼

**Prowesterse koers van Slowakije wijkt voor populisme en pro-Russische inslag**

De winnaar van de verkiezingen in Slowakije, de populistische oud-premier Fico, heeft gezegd dat hij wacht op een uitnodiging van de president om een nieuwe regering te vormen. Hij verwacht dat de coalitiebesprekingen ten minste twee weken zullen duren. Wanneer president Caputová de opdracht zal verstrekken, is niet duidelijk.

Robert Fico (59) won met zijn linkse partij Smer de parlementsverkiezingen met 23 procent van de stemmen, gevolgd door de progressieve PS met 18 procent van de stemmen. "We hebben heldere ideeën en duidelijke plannen, we weten precies wat de regering zou moeten doen", zei Fico.

Geen wapens meer

In de verkiezingscampagne zei Fico, die pro-Russisch is, al dat hij wil stoppen met wapenleveringen aan Oekraïne, het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne wil tegenhouden en tegen sancties voor Rusland is. Hij voegde daar vandaag aan toe dat Slowakije grotere problemen heeft dan Oekraïne.

Slowakije steunde buurland Oekraïne tot nu toe in de oorlog met Rusland. Het land leverde MiG-straaljagers en biedt NAVO-troepen uit verschillende landen onderdak. Fico wil dat er zo snel mogelijk vredesbesprekingen op gang komen.

Het tot nu toe gevoerde buitenlandbeleid zal verder niet veranderen, zei hij, maar er is volgens hem wel kritiek op onderdelen van het beleid van de Europese Unie. Ook kondigde Fico aan dat er weer controles komen aan de grens met Hongarije.

Coalitiepartners

Fico volgt Ludovit Odor op, die sinds mei een zakenkabinet leidt na de val van de regering-Heger. De prowesterse Heger bood in mei het ontslag van zijn regering aan. Zijn coalitie verloor de meerderheid in september vorig jaar na onenigheid over de energieprijzen.

Een van de mogelijke coalitiepartners is Hlas. Deze sociaaldemocratische partij, een afsplitsing van Smer, kreeg 15 procent van de stemmen. Partijleider Peter Pellegrini was Fico's opvolger als premier van Slowakije in 2018. Fico moest toen aftreden vanwege de politieke crisis die ontstond na de moord op onderzoeksjournalist Jan Kuciak. Pellegrini nam afstand van Fico en richtte met tien medestanders Hlas op.

Toen de verkiezingsuitslag bekend was, zei Pellegrini dat hij een samenwerkingsaanbod verwacht van Fico en dat "niets de vorming van zo'n coalitie in de weg staat, ook al is het niet ideaal om twee voormalige premiers in dezelfde regering te hebben".

Ook de SNS, de Slowaakse Nationale Partij, is een potentiële coalitiepartner. De rechts-nationalistische SNS kreeg bijna 6 procent van de stemmen en nam al eerder deel aan regeringen met Smer. Smer zou met Hlas en SNS uitkomen op 81 zetels, een meerderheid van zes.

https://nos.nl/l/2492507

▲ ▼

 **Politie vindt levend schaap in kofferbak auto op A2 bij Boxtel**

Op de A2 bij Boxtel heeft de politie vannacht een levend schaap gevonden in de kofferbak van een auto. Het dier bleek afkomstig van een kinderboerderij in Eindhoven.

Het schaap zat in een auto met een Duits kenteken en werd gevonden tijdens een controle, schrijft Omroep Brabant. Daarop werd de dierenambulance gewaarschuwd, die het dier heeft opgevangen. Het schaap bleek ongedeerd. "We hebben zoiets nog niet eerder meegemaakt", schrijft de Dierenambulance Brabant-Noordoost op Facebook.

Omdat het schaap een geregistreerd Nederlands oormerk in haar oren had met een duidelijk nummer, kon achterhaald worden waar het dier vandaan kwam. Volgens de dierenambulance is het schaap vanwege het tijdstip waarop het dier is gevonden, vannacht naar een opvangcentrum in Ravenstein gebracht. "Vandaag neemt de politie contact op met de beheerder van de kinderboerderij, zodat het schaap terug kan naar haar eigen weide."

De politie onderzoekt waarom het dier in de kofferbak van deze auto lag.

https://nos.nl/l/2492491

▲ ▼

 **Man aangehouden die bij Amsterdam op trein was geklommen en meeliftte**

De marechaussee heeft gistermiddag op Schiphol een 28-jarige man aangehouden omdat hij enkele minuten had meegelift op een trein. Volgens de marechaussee klom de man bij Amsterdam Centraal op het voertuig en zat hij op het tussenstuk tussen de locomotief en een wagon.

De man werd bij station Sloterdijk door de conducteur opgemerkt, waarna de machinist een noodstop moest maken, zo laat een woordvoerder van NS weten. "Op het station is de man vervolgens naar binnengehaald en bij het eerstvolgende station afgezet. Dat was bij Schiphol", zegt de woordvoerder.

De marechaussee heeft de man vervolgens aangehouden. Hij zit nog vast voor onderzoek, meldt NH Nieuws/AT5. Waarom de man wilde meeliften is onduidelijk. De NS-woordvoerder spreekt van een "levensgevaarlijke en ronduit asociale actie". "Je hindert hier niet alleen de reizigers mee, maar ook de andere treinen."

https://nos.nl/l/2492486

▲ ▼

**iPhone 15 Pro 'abnormaal warm' door softwarebug**

Het nieuwste model iPhone kan erg heet worden bij het gebruik in de eerst dagen, bevestigt fabrikant Apple na klachten van gebruikers. De iPhone 15 Pro kampt met een bug in de nieuwste iOS 17-software. Door het updaten van apps moet het toestel overuren maken en wordt daardoor abnormaal warm.

Er kwamen bij Apple de afgelopen dagen honderden klachten binnen van gebruikers, die merkten dat hun nieuwe iPhone wel erg warm werd. Sommige gebruikers plaatsten foto's van een thermometer bij hun iPhone Pro of Pro Max. Daarop was te zien dat de temperaturen van de telefoons opliepen tot ruim boven de 38 graden Celsius.

Een van de tweets waarin de hoge temperatuur wordt getoond:

Apple heeft laten weten dat er wordt gewerkt aan een oplossing. Met een volgende update van het besturingssysteem zou het euvel verholpen moeten zijn.

Een ander probleem is dat ook updates van sommige apps van derden het systeem overbelasten. Het bedrijf probeert samen met die app-ontwikkelaars ook dat te verhelpen. Het gaat onder meer om Instagram, de Uber-app en het spel Asphalt 9. Voor Instagram is het probleem afgelopen week al opgelost.

Volgens de fabrikant veroorzaken de verhittingsproblemen geen een veiligheid- of gezondheidsrisico en tast de oververhitting ook de prestaties op lange termijn van de telefoon niet aan. De telefoons zouden ook warmer aanvoelen door hun titanium behuizing, die de hitte beter afvoert dan oudere roestvrij stalen types.

Stralingsniveaus

Voor Apple is het de tweede keer in korte tijd dat er issues zijn met telefoons. Vorige maand kondigde een Franse toezichthouders een verkoopverbod af voor de iPhone 12, die in 2020 op de markt kwam. Uit onderzoek was gebleken dat als de iPhone 12 in de broekzak gedragen wordt, het lichaam meer elektromagnetische straling opnam dan volgens de Europese normen mag.

Met een software-update heeft Apple de hoge stralingsniveaus verminderd. Voor de Franse overheid volstaat de oplossing. Apple moet de update wel doorvoeren bij alle klanten met een iPhone 12. Pas als dat is gebeurd, heft Frankrijk het verkoopverbod op.

In Nederland kwam het nooit van een verkoopverbod voor de iPhone 12. De Rijksinspectie voor Digitale Infrastructuur (RDI) stelde wel vast dat het toestel soms te veel straling afgeeft, maar volgens de Nederlandse toezichthouder levert het geen acute gezondheidsrisico's op.

https://nos.nl/l/2492485

▲ ▼

 **Zeker zes doden bij brand in Spaanse nachtclub**

Bij een brand in een nachtclub in de stad Murcia, in het zuidoosten van Spanje, zijn zeker zes mensen om het leven gekomen en vier gewond geraakt. De hulpdiensten sluiten niet uit dat er nog meer slachtoffers zijn. Er wordt nog naar een aantal mensen gezocht.

Van een vriendengroep die een verjaardag vierde in de nachtclub zijn nog acht mensen vermist.

De brand brak rond 06.00 uur uit in nachtclub Teatre en sloeg over naar twee andere nachtclubs, Golden en Fonda, in het uitgaanscentrum Las Atalayas. Ook daar wordt naar eventuele slachtoffers gezocht.

De oorzaak van de brand wordt nog onderzocht.

https://nos.nl/l/2492481

▲ ▼

 **Zeker zeven doden bij brand in Spaanse nachtclub**

Bij een brand in een nachtclub in de stad Murcia, in het zuidoosten van Spanje, zijn zeker zeven mensen om het leven gekomen en vier gewond geraakt. De hulpdiensten sluiten niet uit dat er nog meer slachtoffers zijn. Er wordt nog naar een aantal mensen gezocht.

Van een vriendengroep die een verjaardag vierde in de nachtclub zijn nog acht mensen vermist.

De brand brak rond 06.00 uur uit in nachtclub Teatre en sloeg over naar twee andere nachtclubs, Golden en Fonda, in het uitgaanscentrum Las Atalayas. Ook daar wordt naar eventuele slachtoffers gezocht.

De oorzaak van de brand wordt nog onderzocht.

https://nos.nl/l/2492481

▲ ▼

**Explosie en geweerschoten in Ankara, vermoedelijk zelfmoordaanslag**

De Turkse hoofdstad Ankara is opgeschrikt door een explosie gevolgd door geweerschoten. De minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya spreekt tegenover Turkse media van een aanslag door een zelfmoordterrorist.

Twee aanvallers zouden met een busje naar de poort van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn gereden, niet ver van het parlement. Daarna zou een van de terroristen zichzelf hebben opgeblazen en de ander zou zijn "geneutraliseerd". Die term gebruiken de Turkse autoriteiten zowel voor het oppakken als het doodschieten van terroristen.

Onduidelijk is wat er precies is gebeurd. In eerste instantie was de suggestie dat het busje is opgeblazen, maar het lijkt erop dat de explosie niet in het busje was aangezien er inmiddels beelden te zien zijn van een intact busje na de aanslag. Op foto's die op sociale media worden gedeeld, lijkt een draagbare granaatwerper op de grond te liggen in de buurt van het voertuig.

Een beveiligingscamera heeft de explosie vastgelegd:

Minister Yerlikaya spreekt van twee gewonden. Volgens hem zijn er twee agenten lichtgewond geraakt na de explosie, mogelijk door brand na de explosie. Turkse media suggereren dat de twee agenten gewond zijn geraakt bij de schotenwisseling.

De explosie was rond 09.30 uur vanochtend. Het is vandaag druk in het regeringsdistrict, omdat er in het parlement een ceremonie is in verband met het einde van het zomerreces. Daarom waren er al extra veiligheidsmaatregelen getroffen. Ook president Erdogan is bij de heropening van het parlement aanwezig.

Het Openbaar Ministerie in Ankara is een onderzoek begonnen. De aanklager spreekt van een terroristische aanslag. De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist en ook de Turkse autoriteiten wijzen nog niet naar een mogelijke dader of groep.

Veel meer informatie zal naar verwachting op zich laten wachten, want de Turkse regering heeft een uitzendverbod uitgevaardigd voor nieuws over de aanslag.

https://nos.nl/l/2492467

▲ ▼

 **Explosie en geweerschoten in Ankara, vermoedelijk zelfmoordaanslag**

De Turkse hoofdstad Ankara is opgeschrikt door een explosie gevolgd door geweerschoten. De minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya spreekt tegenover Turkse media van een aanslag door een zelfmoordterrorist.

Een voertuig zou zijn geëxplodeerd bij de poort van het ministerie van Binnenlandse Zaken, niet ver van het parlement. De aanslag is volgens de minister uitgevoerd door twee terroristen. Een van hen zou zichzelf hebben opgeblazen, de ander zou zijn "geneutraliseerd" door de beveiliging.

Minister Yerlikaya spreekt van twee gewonden. Volgens hem zijn er twee agenten lichtgewond geraakt na de explosie, mogelijk door brand in of bij het busje. Turkse media suggereren dat de twee agenten gewond zijn geraakt bij de schotenwisseling na de explosie.

De explosie was rond 09.30 uur vanochtend. Het is vandaag druk in het regeringsdistrict, omdat er in het parlement een ceremonie is in verband met het einde van het zomerreces. Daarom waren er al extra veiligheidsmaatregelen getroffen.

https://nos.nl/l/2492467

▲ ▼

 **Explosie en geweerschoten in Ankara, vermoedelijk zelfmoordaanslag**

De Turkse hoofdstad Ankara is opgeschrikt door een explosie gevolgd door geweerschoten. De Turkse minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya spreekt tegenover Turkse media van een aanslag door een zelfmoordterrorist.

Een voertuig zou zijn geëxplodeerd bij de poort van het ministerie van Binnenlandse Zaken, niet ver van het parlement. De aanslag is volgens de minister uitgevoerd door twee terroristen. Een van hen zou zichzelf hebben opgeblazen, de ander zou zijn "geneutraliseerd" door de beveiliging.

Minister Yerlikaya spreekt van twee gewonden. Volgens hem zijn er twee agenten lichtgewond geraakt na de explosie, mogelijk door brand in of bij het busje. Turkse media suggereren dat de twee agenten gewond zijn geraakt bij de schotenwisseling na de explosie.

De explosie was rond 09.30 uur vanochtend. Het is vandaag druk in het regeringsdistrict, omdat er in het parlement een ceremonie is in verband met het einde van het zomerreces. Daarom waren er al extra veiligheidsmaatregelen getroffen.

https://nos.nl/l/2492467

▲ ▼

**Explosie en geweerschoten in Ankara, vermoedelijk zelfmoordaanslag**

De Turkse hoofdstad Ankara is opgeschrikt door een explosie gevolgd door geweerschoten. De minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya spreekt tegenover Turkse media van een aanslag door een zelfmoordterrorist.

Twee aanvallers zouden met een busje naar de poort van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn gereden, niet ver van het parlement. Daarna zou een van de terroristen zichzelf hebben opgeblazen en de ander zou zijn "geneutraliseerd". Die term gebruiken de Turkse autoriteiten zowel voor het oppakken als het doodschieten van terroristen.

Onduidelijk is wat er precies is gebeurd. In eerste instantie was de suggestie dat het busje is opgeblazen, maar het lijkt erop dat de explosie niet in het busje was aangezien er inmiddels beelden te zien zijn van een intact busje na de aanslag. Op foto's die op sociale media worden gedeeld, lijkt een draagbare granaatwerper op de grond te liggen in de buurt van het voertuig.

Een beveiligingscamera heeft de explosie vastgelegd:

Minister Yerlikaya spreekt van twee gewonden. Volgens hem zijn er twee agenten lichtgewond geraakt na de explosie, mogelijk door brand na de explosie. Turkse media suggereren dat de twee agenten gewond zijn geraakt bij de schotenwisseling.

De explosie was rond 09.30 uur vanochtend. Het is vandaag druk in het regeringsdistrict, omdat er in het parlement een ceremonie is in verband met het einde van het zomerreces. Daarom waren er al extra veiligheidsmaatregelen getroffen.

Het Openbaar Ministerie in Ankara is een onderzoek begonnen. De aanklager spreekt van een terroristische aanslag.

https://nos.nl/l/2492467

▲ ▼

**Explosie en geweerschoten in Ankara, vermoedelijk zelfmoordaanslag**

De Turkse hoofdstad Ankara is opgeschrikt door een explosie gevolgd door geweerschoten. De minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya spreekt tegenover Turkse media van een aanslag door een zelfmoordterrorist. Twee politieagenten zouden gewond zijn geraakt bij de schotenwisseling na de explosie, maar zouden niet in levensgevaar zijn.

Twee aanvallers zouden met een voertuig naar de poort van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn gereden, niet ver van het parlement. Daarna zou een van de terroristen omgekomen zijn bij de explosie, de ander zou zijn "geneutraliseerd". Die term gebruiken de Turkse autoriteiten zowel voor het oppakken als het doodschieten van terroristen.

Vermoedelijk betekent het in dit geval dat de tweede terrorist is doodgeschoten. Nieuwszender NTV meldt dat er explosieven zijn aangetroffen op zijn lichaam, die elders gecontroleerd tot ontploffing zijn gebracht.

Granaatwerper

Op beveiligingsbeelden is te zien dat het voertuig niet ver van de poort wordt stilgezet, waarop twee mannen uitstappen. Een van hen loopt daarop richting een hokje van een beveiliger, waarna een explosie te zien is. Het lijkt erop dat de man die bij de wagen achterblijft, met een granaatwerper heeft geschoten naar het hokje.

Op foto's die op sociale media worden gedeeld, lijkt ook een draagbare granaatwerper op de grond te liggen in de buurt van het voertuig.

Een beveiligingscamera heeft de explosie vastgelegd:

De explosie was rond 09.30 uur vanochtend. Het is vandaag druk in het regeringsdistrict, omdat er in het parlement een ceremonie is in verband met het einde van het zomerreces. Daarom waren er al extra veiligheidsmaatregelen getroffen. Ook president Erdogan is bij de heropening van het parlement aanwezig.

Het Openbaar Ministerie in Ankara is een onderzoek begonnen. De aanklager spreekt van een terroristische aanslag. De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist en ook de Turkse autoriteiten wijzen nog niet naar een mogelijke dader of groep.

Veel meer informatie zal naar verwachting op zich laten wachten, want de Turkse regering heeft een uitzendverbod uitgevaardigd voor nieuws over de aanslag.

https://nos.nl/l/2492467

▲ ▼

**Gaskraan eindelijk dicht, maar vlag gaat nog niet uit in Groningen**

Eindelijk is het daar, het moment waar zo lang op is gewacht in Groningen. Vanochtend om 06.00 uur ging de gaskraan dicht, na jaren van actievoeren, lange discussies en de aanhoudende angst voor nieuwe aardbevingen in het gebied. Maar nu het zover is, gaat de vlag in de provincie niet uit.

Sterker, er gebeurt helemaal niks vandaag. Geen feestelijke bijeenkomsten en zeker geen champagne. Veel Groningers zien daar weinig reden toe. Het wantrouwen overheerst.

Van de 26 gaswinningslocaties in het Groningerveld waren er de afgelopen maanden nog maar vijf in bedrijf. De productie ging begin dit jaar al naar de waakvlamstand. De laatste vijf locaties, Slochteren, Spitsbergen en drie locaties nabij Scheemda, zijn nu ook gestopt.

Bij veel Groningers overheerst argwaan. "Eerst zien, dan geloven!", "sprookjes" en "we zijn al zo vaak besodemieterd", schrijven bewoners op Facebook. Uit ruim tweehonderd reacties onder een bericht over de sluiting van de gaskraan op de website van RTV Noord blijkt dat velen er nauwelijks vertrouwen in hebben dat het besluit niet weer wordt teruggedraaid.

Dat wantrouwen komt vooral voort uit het feit dat de putten niet gedempt worden en dus weer open kunnen. Volgens het kabinet zal dat alleen in bijzondere situaties gebeuren. Bijvoorbeeld als het komende winter meerdere dagen meer dan 6,5 graden vriest overdag. Vanaf oktober 2024 moet de kraan definitief dichtgaan.

Sommige Groningers voorzien dat er ook andere redenen aangevoerd worden om de gaskraan weer open te draaien als de nood aan de man komt. "Als het geldpotje op is in Den Haag doen ze hem alsnog wel even open", schrijft iemand in de reacties bij RTV Noord.

Ook de Groninger Bodem Beweging reageerde teleurgesteld dat de gaswinning nog niet definitief stopt. Voorzitter Coert Fossen liep op 22 september zelfs weg bij een gesprek met staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw) in Garmerwolde.

"Er wordt nu besloten dat er volgend jaar geen gas meer wordt gewonnen, maar dit kabinet zit er volgend jaar niet meer. Dat zorgt nog steeds voor onzekerheid", liet de beweging weten in een reactie.

Kussengas

Er is nog een andere reden voor het wantrouwen. Want terwijl de gaskraan in Groningen dicht is, wil de NAM net over de provinciegrens in het Drentse Norg juist gas gaan winnen.

De NAM ziet kansen om daar gas te winnen zonder schade aan huizen van omwonenden toe te brengen. Het bedrijf heeft daarom een vergunning aangevraagd.

Staatssecretaris Vijlbrief is niet blij met de vergunningsaanvraag. "Dat vind ik niet gepast. Het zou van maatschappelijke verantwoordelijkheid getuigen om het niet te doen."

Vijlbrief liet weten heel goed naar de veiligheid van het NAM-plan te gaan kijken.

https://nos.nl/l/2492466

▲ ▼

**Oorlog Oekraïne in september: Polen levert geen wapens meer • Kim ontmoet Poetin**

Sinds Rusland op 24 februari 2022 Oekraïne binnenviel, volgen de ontwikkelingen elkaar snel op. Zo probeert Oekraïne grondgebied te heroveren dat het is kwijtgeraakt, heeft het Westen wapens geleverd aan Kyiv en heeft het Kremlin een opstand weerstaan van de leider van huurlingenleger Wagner. Voor wie de draad kwijt is, maken we elke maand een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen.

De belangrijkste ontwikkelingen van september 2023

Wel zei Kim dat de relatie met Rusland topprioriteit is voor Noord-Korea:

De zwaarste raketaanvallen

Bekijk hieronder de beelden van de explosie:

Aanvallen op de Krim

Veel Oekraïense aanvallen focusten zich op de Krim, de regio die Oekraïne graag weer wil heroveren op Rusland. Het hoofdkwartier van de Russische Zwarte Zeevloot in Sevastopol werd op 22 september geraakt door Oekraïense raketten.

Op geverifieerde beelden is te zien dat het al brandende hoofdkwartier nogmaals wordt getroffen:

Het is onduidelijk hoeveel slachtoffers daarbij zijn gevallen. Oekraïne sprak een dag na de aanval van zeker negen doden en zestien gewonden. Later claimde Kyiv 34 marineofficieren te hebben gedood, al is daarvoor geen bewijs geleverd. Het Russische leger meldde in eerst instantie dat er één militair was omgekomen, maar zei later alleen dat er een militair was vermist.

Ook is er verwarring over het lot van de commandant van de Zwarte Zeevloot, Viktor Sokolov. Volgens Oekraïense bronnen is hij omgekomen. Het Russische ministerie van Defensie heeft al twee keer beeldmateriaal van hem getoond. Hoe recent deze beelden zijn, is niet duidelijk.

Eerder in de maand voerde Kyiv ook al aanvallen uit op de Russische vloot op de Krim, waarbij in elk geval een onderzeeër en een oorlogsschip beschadigd zijn geraakt. Daarop kondigde minister Fedorov van Digitale Transformatie aan dat het aantal aanvallen in de toekomst zou gaan toenemen.

Verschuivingen aan de frontlinie

Oekraïne is nu ongeveer vier maanden bezig met een tegenoffensief. Het is het leger op verschillende plaatsen gelukt om door de eerste Russische verdedigingslinies te breken.

Van grote terreinwinst is geen sprake, maar toch verschuift de frontlinie gestaag. Of zoals NAVO-chef Stoltenberg het begin september omschreef: "De Oekraïners vorderen langzamer dan gehoopt, maar ze winnen terrein met 100 meter per dag."

Bekijk hieronder de veranderingen aan de frontlinie. Op de tweede kaart zijn de veranderingen sinds 1 september te zien; de blauwe vlakken zijn heroverd door Oekraïne. De derde kaart is oud en toont de situatie eind augustus, ter vergelijking.

De hoogste Amerikaanse generaal, Mark Milley, onderstreepte de woorden van Stoltenberg. "Er wordt nog steeds zwaar gevochten", sprak hij. Milley vond het te vroeg om te zeggen of het tegenoffensief is mislukt. Wel suggereerde hij op 11 september dat het leger moet opschieten met het maken van vorderingen.

Winter in aantocht

Volgens Milley waren er toen nog 30 tot 45 dagen over voor gevechtshandelingen, voordat de weersomstandigheden omslaan. In kouder weer is het veel moeilijker voor de strijdkrachten om zich te verplaatsen. "Ik zei aan het begin van deze oorlog dat het een lange, langzame, harde oorlog zou worden met veel slachtoffers en dat is precies wat het is."

Waar er in augustus voornamelijk vorderingen waren aan het zuidelijke front, waren die er vorige maand aan het oostelijke. Het ministerie van Defensie zei begin september dat Oekraïne bijna twee vierkante kilometer land had veroverd rond de verwoeste stad Bachmoet. Oekraïne meldde de herovering van de plaatsen Klisjtsjiivka en Andriivka. Rusland weersprak dat.

Oekraïne gaf op 17 september beelden vrij van militairen die hun vlag ophangen in wat het dorpje Andriivka zou zijn:

Rond Bachmoet wordt zeer actief gevochten en die strijd gaat ook in de koude herfst- en wintermaanden door, kondigde de Oekraïense president Zelensky aan. "We zullen er alles aan doen om niet te stoppen, zelfs niet tijdens de moeilijke dagen in de winter", zei hij op 22 september.

Volgens de president hebben Oekraïense troepen vorige winter ervaring opgedaan met strijden in zulke weersomstandigheden. Bachmoet viel begin dit jaar na een zware strijd in handen van Rusland. De stad is vooral van symbolische waarde en is nooit van groot militair strategisch belang geweest.

De oorlog in beeld

President Zelensky sprak half september de studenten van de Haagse campus van de Universiteit Leiden en de Haagse Hogeschool toe via een livestream. Hij hield een toespraak, waarna een korte vraag-en-antwoordsessie volgde.

De studenten waren onder de indruk:

https://nos.nl/l/2492453

▲ ▼

**Wekdienst 1/10: Gaswinning Groningen stopt na 60 jaar • BIJ1-leden stemmen over lijst**

Goedemorgen! In Groningen stopt na zestig jaar de gaswinning vanwege de aardbevingen in het gebied. En in Den Haag stemmen BIJ1-leden over de lijst en de nieuwe lijsttrekker.

Eerst het weer: vandaag schijnt geregeld de zon, al trekken er ook velden met sluierbewolking over. In het uiterste noorden is de bewolking dikker en er valt daar geregeld wat lichte regen. De matige zuidwestenwind voert warme lucht aan, het wordt maximaal 21 tot 24 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En bekijk hier waar aan het spoor gewerkt wordt.

Wat kun je vandaag verwachten?Wat heb je gemist?

In Slowakije lijkt de partij van oud-premier Fico de parlementsverkiezingen te winnen. Met bijna alle stemmen geteld, gaat zijn partij aan kop met bijna 24 procent van de stemmen. Vanuit Europa wordt met zorg naar de uitslag gekeken. Fico is pro-Russisch en zei in de campagne al dat hij een einde wilde maken aan de militaire steun van zijn land aan Oekraïne.

De liberale partij Progressief Slowakije staat nu tweede met bijna 17 procent van de stemmen. Zij willen de steun aan Oekraïne juist voortzetten, net als vrijwel alle andere partijen. Ook volgt de partij een liberale lijn als het gaat om groen beleid en lhbti-rechten.

Ander nieuws uit de nacht:En dan nog even dit:

In de Rotterdamse Kunsthal heeft een van de bekendste moderne kunstenaars ter wereld vanaf dit weekend zijn grootste expositie ooit. De Chinese Ai Weiwei maakt kunst met een maatschappelijke boodschap en is daarbij niet bang openlijk kritiek te leveren op zijn vaderland, waar burgers steeds meer in de knel komen door een autocratische overheid.

Bekijk beelden van de expositie:

Fijne zondag!

https://nos.nl/l/2492452

▲ ▼

 **Grote brand in schuur op Texel, ook brandweer vasteland ingezet**

In een schuur in Oosterend op Texel is een grote brand uitgebroken. Om de brand te bestrijden zijn ook brandweereenheden van het vasteland opgeroepen, meldt de veiligheidsregio Noord-Holland Noord.

Het vuur is onder controle, maar de bluswerkzaamheden zullen nog enige tijd duren, zegt de veiligheidsregio. In de schuur ligt veel hooi opgeslagen. De brandweer trekt dat zoveel mogelijk uit elkaar om goed te kunnen blussen.

Het gebouw is deels ingestort en moet als verloren worden beschouwd, zegt de veiligheidsregio. Een deel van de schuur is door de brandweer gesloopt om goed te kunnen blussen. Tot nu toe heeft de brandweer kunnen voorkomen dat het vuur oversloeg naar het aangrenzende woonhuis.

De oorzaak van de brand is niet duidelijk. Er zijn geen meldingen van gewonden.

https://nos.nl/l/2492445

▲ ▼

**Pro-Russische oud-premier Fico wint verkiezingen Slowakije**

Met vrijwel alle stemmen geteld, heeft de partij Smer van oud-premier Robert Fico de meeste stemmen gehaald bij de parlementsverkiezingen in Slowakije. De partij krijgt zo'n 23 procent.

De liberale partij Progressief Slowakije (PS), die volgens twee exitpolls de winnaar zou worden, blijft steken op 18 procent van de stemmen. In de peilingen gingen de partijen redelijk gelijk op met ongeveer 20 procent van de stemmen.

Vanuit Europa wordt met zorgen naar de verkiezingen in Slowakije gekeken omdat Fico met zijn partij een andere koers wil varen dan de huidige pro-westerse regering. Hij beloofde de militaire steun die Slowakije aan buurland Oekraïne levert te stoppen. Hij stelt dat niet de Russen, maar de Oekraïners de oorlog zijn begonnen.

Fico was al twee keer premier van Slowakije. Dat hij Rusland vooral als partner ziet, werd duidelijk toen hij in 2014 EU-sancties tegen Rusland afkeurde. In 2018 moest hij aftreden als premier in de nasleep van de moord op onderzoeksjournalist Jan Kuciak, die corruptie in verband had gebracht met de regering van Fico.

De PS-partij, van leider Michal Simecka, pleit juist voor het behoud van de sterke steun van Slowakije voor Oekraïne. Die lijn volgen vrijwel alle andere partijen die nu in het parlement zijn gekozen. De PS-partij volgt een liberale lijn als het gaat om groen beleid en lhbti-rechten.

Gisteravond leek het er nog op dat PS aan het langste eind zou trekken. Volgens de eerste prognose van de Slowaakse zender RTVS had PS bijna 20 procent van de stemmen behaald. In een andere peiling, van tv-station Markiza, zou de partij 23,5 procent van de stemmen halen.

Smer had gisteravond volgens de exitpoll van de Slowaakse zender RTVS iets meer dan 19 procent van de stemmen naar zich toe weten te trekken. Volgens de exitpoll van Markiza kreeg de partij 21,5 procent.

Geen van de partijen zal een absolute winst behalen waardoor er een coalitie gevormd moet worden. De verwachting is dat de partij van Fico over rechts een coalitie wil vormen, mogelijk met extreemrechtse partijen. In hoeverre dat lukt is nog de vraag, veel is nog afhankelijk van de resultaten van kleinere partijen.

https://nos.nl/l/2492438

▲ ▼

**Pro-Russische oud-premier Fico wint verkiezingen Slowakije**

Met vrijwel alle stemmen geteld, heeft de partij SMER van oud-premier Robert Fico de meeste stemmen gehaald bij de parlementsverkiezingen in Slowakije. De partij krijgt ruim 23 procent.

De liberale partij Progressief Slowakije (PS), die volgens twee exitpolls de winnaar zou worden, blijft steken op bijna 17 procent van de stemmen. In de peilingen gingen de partijen redelijk gelijk op met ongeveer 20 procent van de stemmen.

Vanuit Europa wordt met zorgen naar de verkiezingen in Slowakije gekeken omdat Fico met zijn partij een andere koers wil varen dan de huidige pro-westerse regering. Hij beloofde de militaire steun die Slowakije aan buurland Oekraïne levert te stoppen. Hij stelt dat niet de Russen, maar de Oekraïners de oorlog zijn begonnen.

Fico was al twee keer premier van Slowakije. Dat hij Rusland vooral als partner ziet, werd duidelijk toen hij in 2014 EU-sancties tegen Rusland afkeurde. In 2018 moest hij aftreden als premier in de nasleep van de moord op onderzoeksjournalist Jan Kuciak, die corruptie in verband had gebracht met de regering van Fico.

De PS-partij, van leider Michal Simecka, pleit juist voor het behoud van de sterke steun van Slowakije voor Oekraïne. Die lijn volgen vrijwel alle andere partijen die nu in het parlement zijn gekozen. De PS-partij volgt een liberale lijn als het gaat om groen beleid en lhbti-rechten.

Gisteravond leek het er nog op dat PS aan het langste eind zou trekken. Volgens de eerste prognose van de Slowaakse zender RTVS had PS bijna 20 procent van de stemmen behaald. In een andere peiling, van tv-station Markiza, zou de partij 23,5 procent van de stemmen halen.

SMER had gisteravond volgens de exitpoll van de Slowaakse zender RTVS iets meer dan 19 procent van de stemmen naar zich toe weten te trekken. Volgens de exitpoll van Markiza kreeg de partij 21,5 procent.

Geen van de partijen zal een absolute winst behalen waardoor er een coalitie gevormd moet worden. De verwachting is dat de partij van Fico over rechts een coalitie wil vormen, mogelijk met extreemrechtse partijen. In hoeverre dat lukt is nog de vraag, veel is nog afhankelijk van de resultaten van kleinere partijen.

https://nos.nl/l/2492438

▲ ▼

**SMER-partij van oud-premier Fico aan kop in verkiezingen Slowakije**

Met ruim 90 procent van de stemmen geteld, gaat de partij SMER van oud-premier Robert Fico aan kop bij de parlementsverkiezingen in Slowakije. De partij heeft bijna 24 procent van de stemmen binnengehaald.

De liberale partij Progressief Slowakije (PS), die volgens twee exitpolls de winnaar zou worden, heeft ruim 15,5 procent van de stemmen naar zich toe weten te trekken. In de peilingen gingen de partijen redelijk gelijk op met ongeveer 20 procent van de stemmen.

Vanuit Europa wordt met zorgen naar de verkiezingen in Slowakije gekeken omdat Fico met zijn partij een andere koers wil varen dan de huidige pro-Westerse regering. Hij beloofde de steun die Slowakije aan buurland Oekraïne levert te stoppen. Hij stelt dat niet de Russen, maar de Oekraïners de oorlog zijn begonnen.

Fico was al twee keer premier van Slowakije. Dat hij Rusland vooral als partner ziet, werd duidelijk toen hij in 2014 EU-sancties tegen Rusland afkeurde.

De PS-partij, van leider Michal Simecka, pleit juist voor het behoud van de sterke steun van Slowakije voor Oekraïne. Ook volgt de partij een liberale lijn als het gaat om groen beleid en lhbti-rechten.

Gisteravond leek het er nog op dat PS aan het langste eind zou trekken. Volgens de eerste prognose van de Slowaakse zender RTVS had PS bijna 20 procent van de stemmen behaald. In een andere peiling, van tv-station Markiza, zou de partij 23,5 procent van de stemmen halen.

SMER had gisteravond volgens de exitpoll van de Slowaakse zender RTVS iets meer dan 19 procent van de stemmen naar zich toe weten te trekken. Volgens de exitpoll van Markiza kreeg de partij 21,5 procent.

Geen van de partijen zal een absolute winst behalen waardoor er een coalitie gevormd moet worden. De verwachting is dat de partij van Fico over rechts een coalitie zal vormen, mogelijk met extreemrechtse partijen. In hoeverre dat lukt is nog de vraag, veel is nog afhankelijk van de resultaten van kleinere partijen.

https://nos.nl/l/2492438

▲ ▼

**Pro-Russische oud-premier Fico wint verkiezingen Slowakije**

Met vrijwel alle stemmen geteld, heeft de partij Smer van oud-premier Robert Fico de meeste stemmen gehaald bij de parlementsverkiezingen in Slowakije. De partij krijgt ruim 23 procent.

De liberale partij Progressief Slowakije (PS), die volgens twee exitpolls de winnaar zou worden, blijft steken op bijna 17 procent van de stemmen. In de peilingen gingen de partijen redelijk gelijk op met ongeveer 20 procent van de stemmen.

Vanuit Europa wordt met zorgen naar de verkiezingen in Slowakije gekeken omdat Fico met zijn partij een andere koers wil varen dan de huidige pro-westerse regering. Hij beloofde de militaire steun die Slowakije aan buurland Oekraïne levert te stoppen. Hij stelt dat niet de Russen, maar de Oekraïners de oorlog zijn begonnen.

Fico was al twee keer premier van Slowakije. Dat hij Rusland vooral als partner ziet, werd duidelijk toen hij in 2014 EU-sancties tegen Rusland afkeurde. In 2018 moest hij aftreden als premier in de nasleep van de moord op onderzoeksjournalist Jan Kuciak, die corruptie in verband had gebracht met de regering van Fico.

De PS-partij, van leider Michal Simecka, pleit juist voor het behoud van de sterke steun van Slowakije voor Oekraïne. Die lijn volgen vrijwel alle andere partijen die nu in het parlement zijn gekozen. De PS-partij volgt een liberale lijn als het gaat om groen beleid en lhbti-rechten.

Gisteravond leek het er nog op dat PS aan het langste eind zou trekken. Volgens de eerste prognose van de Slowaakse zender RTVS had PS bijna 20 procent van de stemmen behaald. In een andere peiling, van tv-station Markiza, zou de partij 23,5 procent van de stemmen halen.

Smer had gisteravond volgens de exitpoll van de Slowaakse zender RTVS iets meer dan 19 procent van de stemmen naar zich toe weten te trekken. Volgens de exitpoll van Markiza kreeg de partij 21,5 procent.

Geen van de partijen zal een absolute winst behalen waardoor er een coalitie gevormd moet worden. De verwachting is dat de partij van Fico over rechts een coalitie wil vormen, mogelijk met extreemrechtse partijen. In hoeverre dat lukt is nog de vraag, veel is nog afhankelijk van de resultaten van kleinere partijen.

https://nos.nl/l/2492438

▲ ▼

**Pro-Russische oud-premier Fico aan kop in verkiezingen Slowakije**