در عصر تاریک جنگهای استعماری، ارتش آزادیبخش ملی زاپاتیستا EZLN اعلام کرده که پس از یک دوره گفتگوی درون سازمانی ۳ ساله و باتوجه به بحران امنیتی/سازمانی که مناطق اتونوم چیاپاس به دلیل حضور کارتلهای مواد و جنایت با آن مواجه است، تصمیم به انحلال مناطق اتونوم تحت مدیریت خود گرفتە است. https://enlacezapatista.ezln.org.mx/2023/11/06/vierter-teil-und-erste-warnung-sich-zu-nahern-verschiedene-notwendige-tode/