Application (Client) ตัวแสดงผล - facebook - X - Bluesky Nostr (Client) ตัวแสดงผล - Damus - Amethyst - Primal Data Center (Server) ที่เก็บข้อมูลรวมศูนย์ - facebook data center - X data center - Bluesky data center Relay (Decentalized Server) ที่เก็บข้อมูลกระจายศูนย์ - Relay Damus - Relay YakiHonne - Relay Siamstr - Relay Nostr.Band - etc. หลักการคือการที่ Relay จะเป็นใครก็ได้เปิดใช้งานมัน โดยที่ข้อมูลจากทุก ๆ Relay จะเชื่อมโยงกันแบบกระจายศูนย์ ดังนั้นสมมติว่ามี 1 Relay ล่ม หรือ ถูกสั่งปิด จะยังคงมีอีกเป็นร้อยเป็นพัน Relay ที่ยังคงทำงานอยู่ และถ้าจะบังคับปิด Nostr จะต้องปิด Relay ให้ได้ทุก ๆ ตัว ต่างจาก Data Center ที่รวมศูนย์การดูแลไว้ที่เจ้าของเพียงคนเดียว ถึงแม้จะมึการตั้ง Server กระจายไปตามภูมิภาคถ้าระบบล่มทีก็จะล่มทั้งหมดเหมือน ๆ กับเหตุการณ์ facebook, ig, X, youtube ล่มเมื่อครั้งก่อน ๆ ครับ :)
"โคตรแน่น จารย์ฮิปโหนก" T.tukjedsadatik