Oddbean

เห็นหลายคนยังเริ่มต้นพูดถึงที่มาของเงินว่ามาจาก barter system คือจะบอกว่าคุณเข้าใจผิดนะครับ ไอ้ว่าเงินเกิดมาจาก barter system เนี่ยมันคือการมโนเอาล้วนๆ ของนักเศรษฐศาสตร์ยุคแรกว่าเงินมาจากไหน ก่อนมีเงินคนใช้อะไรกัน แล้วช่วงนั้นมีการล่าอาณานิคม มีคนไปบังเอิญเจอชนเผ่าทำพิธี barter กันอยู่ นักเศรษฐศาสตร์ยุคนั้นเลยจับแพะชนแกะเอาว่าก่อนหน้าที่มนุษย์จะมีเงิน เราใช้วิธีแลกของกันไง เหมือนพวกชนเผ่า แต่จริงๆ ไม่ใช่เลย ภายหลังมีการค้นพบว่า barter system ระหว่างชนเผ่ามันเป็นเรื่องของพิธีกรรมมากกว่า คือมันเป็นประเพณีทางการทูตที่เมื่อสองเผ่าเจอกันเลยสังสรรค์กันแล้วแลกของกัน แต่ในความเป็นจริงมันไม่มีใคร barter ในชีวิตประจำวันกัน คุณลองนึกสภาพว่าสังคมที่ใช้ระบบแลกเปลี่ยนของกันทุกวันมันจะวุ่นวายขนาดไหนและเป็นจริงได้เหรอ ใครมันจะบังเอิญอย่างได้ของอีกฝ่ายตรงกันทุกวัน จริงๆ ระบบการเงินแรกเริ่มของมนุษย์มาจากหนี้ต่างหาก แต่ไม่ใช่หนี้เป็นเงินตรา มันคือหนี้บุญคุณ ฉันให้อันนี้เธอ เดี๋ยวอีก 2-3 วันเธอทำอันนี้ให้ฉันแทนนะ เป็นต้น เราถึงได้มีหลักจริยธรรม ศีลธรรมหลายอย่างที่เกี่ยวเนื่องกับบุญคุณเพราะมันเป็นรากฐานของสังคมยุคดั้งเดิมที่ผู้คนแลกเปลี่ยนกันด้วยการติดหนี้บุญคุณแล้วไปชดใช้เอาวันหลัง ถ้าคนไม่ให้ความสำคัญกับบุญคุณสังคมก็คงอยู่ไม่ได้ และด้วยสังคมโบราณมันขนาดเล็กการตามทวงหนี้ก็ไม่ใช่เรื่องยากเลย ง่ายกว่าหาคนที่มีของตรงตามที่เราต้องการและเรามีของที่เค้าอยากได้อีก ตั้งคำถามกับความรู้ทุกอย่างที่พบเจอในระบบเฟียตแล้ว อยากลืมตั้งคำถามกับที่มาของเงินที่เหล่านักเศรษฐศาสตร์ท่องตามๆ กันมาด้วยนะครับ ถ้าลองนึกดูดีๆ เราก็น่าจะเอะใจกันบ้างว่านักเศรษฐศาสตร์จะไปรู้ที่มาของเงินได้อย่างละเอียดได้ยังไง คนที่น่าจะรู้คือนักโบราณคดีต่างหาก สำหรับคนที่สนใจเรื่องประวัติศาสตร์ของหนี้ ก็ลองอ่านเล่มนี้ดูนะครับ #Siamstr https://www.amazon.com/Debt-First-5-000-Years/dp/1612191290?fbclid=IwAR2OSh8SR31YO4h6dFe5Lh2f-P5db875TCkRgCSM1QtrEUH_ytOBbK6ZxyY